Οσοι παρακολουθούν τις Διεθνείς σχέσεις θα θυμούνται σίγουρα την έκδοση πρίν λίγα χρόνια του βιβλίου "Στρατηγικό Βάθος " του Νταβούτογλου.Το βιβλίο αυτό περιέγραφε υποτίθεται το νέο οραμά εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας που θα την καθιέρωνε ως μία μεσαία υπερδύναμη.Και κάποια στιγμή ανατέθηκε στον καθηγητή Νταβούτογλου η θέση του υπουργού εξωτερικών γιά να υλοποιήσει αυτό το όραμα.
Οπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, το όραμα όχι μόνο δεν υλοποιήθηκε αλλά έφερε την Τουρκία πολύ πίσω σε σχέση με την θέση που κατείχε η Τουρκία στις Διεθνείς σχέσεις πρίν αναλάβει ο Νταβούτογλου.Οι λόγοι που εξηγούν αυτή την αποτυχία κατά την γνώμη μου είναι
-η υλοποίηση του οράματος ανατέθηκε σ΄εναν καθηγητή,δηλαδή σ' εναν άνθρωπο που δεν είχε την απαραίτητη πρακτική άσκηση σε συνθήκες αβεβαιότητας.Και ως συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, ακόμα κι΄ενας άριστος διανοούμενος καταντά γραφικός κατά την άσκηση τέτοιου είδους καθηκόντων.Το παράδειγμα Βαρουφάκη είναι πρόσφατο και διαφωτιστικό από αυτή την άποψη.
-Το Στρατηγικό Βάθος περιείχε πολλά σοβαρά λάθη που είχαν να κάνουν με το τί θα ήθελε ο δημιουργός του γιά την Τουρκία, και όχι με τις πραγματικές δυνατότητες της Τουρκίας
-Τέλος υπήρχε σ΄αυτό το βιβλίο μιά συνεχής σύγχυση του δημιουργού του μεταξύ της ιδεολογίας του (ισλαμισμός ) των παλιών μεγαλείων που οραματιζόταν(ανασύσταση οθωμανικής αυτοκρατορίας ) και της σημερινής και αυριανής πραγματικότητας που δυσκολευόταν να συλλάβει.Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν το γεγονός ότι μιλούσε γιά τον Τουρκικό Κόσμο και πώς θα ηγείτο αυτό τον Κόσμο η Τουρκία ενώ γνωρίζουμε ότι η Τουρκία και οι λοιπές Τουρκόφωνες χώρες δεν έχουν κάν κοινά σύνορα.
Ετσι, σε όσους παρακολουθούν στενά τις Διεθνείς Σχέσεις, δεν αποτέλεσε έκπληξη το ότι η εφαρμογή του οράματος οδήγησε εντός λίγων ετών σε μιά πλήρη αποτυχία της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής σε όλα τα μέτωπα, και ιδίως στην Μέση Ανατολή.Οταν το όραμα σου στις Διεθνείς σχέσεις (κατ' εξοχη πεδίο του ρεαλισμού) είναι ιδεολογικό, η αποτυχία είναι δεδομένη.
Η κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους σήμερα από την Τουρκία, κινείται στο ίδιο πλαίσιο της αποτυχημένης εξωτερικής πολιτικής, αλλά αυτή την φορά το κόστος θα είναι δυσβάστακτο γιά την Τουρκία.Ο Πρόεδρος Πούτιν έκανε τις πρώτες του δηλώσεις απόψε όπως φαίνεται στον παρακάτω σύνδεσμο.
https://www.rt.com/news/323262-putin-downing-plane-syria/
Ομως, όσοι περιμένουν σήμερα τις αντιδράσεις του Ρώσου Προέδρου, δεν έχουν καταλάβει ακόμα ότι ο Πούτιν λειτουργεί πάντα αφού καταστρώσει προηγουμένως μιά στρατηγική.Αυτή ήδη καταστρώνεται, και θα την δούμε να ξεδιπλώνεται αργά, αθόρυβα,αλλά με ταχύτητα χιονοστιβάδας όταν προκύψει,μη αφήνοντας περιθώριο στον αντίπαλο γιά οποιαδήποτε διαφυγή.Η αντίδραση θα είναι κατά την γνώμη μου και οικονομική (5 εκατομμύρια Ρώσοι επισκέπτονται κάθε χρόνο την Ρωσία, το 60% του φυσικού αερίου που καταναλώνεται από την Τουρκία είναι Ρωσικό,εκατοντάδες τουρκικές εταιρίες έχουν αναλάβει μεγάλα έργα στην Τουρκία,....)αλλά και στρατιωτική στην Συρία.Η Ρωσία δεν αποκλείεται να ζητήσει αρχικά συγνώμη από την Τουρκία, και αν Τουρκία δεν το κάνει, που δεν αναμένεται να το κάνει,θα κινηθεί πρός την υλοποίηση οικονομικών κυρώσεων που θα εντείνονται συνεχώς, θα κηνυγήσει ανελέητα τους Τουρκμένους που σκότωσαν τους Ρώσους πιλότους, και θα εντείνει περισσότερο τις προσπάθειες της γιά τον έλεγχο της τουρκο-συριακής μεθορίου.
Βέβαια, τα μέτρα που μπορεί να λάβει ο Πούτιν εναντίον της Τουρκίας είναι περίπου απεριόριστα.Μπορεί να βοηθήσει στρατιωτικά το ΠΚΚ, να βοηθήσει τους Κούρδους της Συρίας,να εγκαταστήσει πυραύλους εδάφους αέρος στα τουρκο-συριακά σύνορα και με την πρώτη ευκαιρία να ανταποδώσει χτύπημα σε τουρκικό αεροσκάφος που θα βρεθεί κοντά στα σύνορα,να ζητήσει να εγκατασταθούν ρωσικά στρατεύματα στην Κύπρο,κλπ...
Και μπροστά σ' όλα αυτά, η Τουρκία δεν θα μπορεί να κάνει περίπου τίποτα.Είναι τέτοια άλλωστε η αμηχανία της σήμερα, που ζητήσε σύνοδο του ΝΑΤΟ λές και εδέχθη επίθεση!