Τις τελευταίες εβδομάδες, η συζήτηση γιά το μέλλον της Ευρώπης έχει φουντώσει.Ολο και περισσότεροι είναι αυτοί που επισημαίνουν τον κίνδυνο κατάρρευσης όχι μόνο της ευρωζώνης, αλλά της Ευρωπαικής Ενωσης.
Μέχρι και πρίν από δύο χρόνια, η διαδικασία της ευρωπαικής ολοκλήρωσης φαινόταν σε όλους ως μία πορεία φυσιολογική που είχε δομηθεί μετά από προσπάθειες δεκαετιών.Η ευρωπαική ολοκλήρωση φαινόταν σε όλους ως μή αναστρέψιμη.
Ακόμα κι΄όταν άρχισε η κρίση του δημοσίου χρέους στην Ευρώπη, οι Ευρωπαίοι δεν αισθάνθηκαν ότι θα έπρεπε έστω να μελετηθεί το σενάριο η ευρωπαική ένωση να οδηγηθεί σε αποδόμηση.Το κρίσιμο ερώτημα που έπρεπε να τεθεί έστω στην αρχή της κρίσης του δημοσίου χρέους, ήταν το εξής : "κάτω από ποιές προυποθέσεις ενδέχεται να δούμε την Ευρωπαική Ενωση να καταρρέει";
Aντί να τεθεί έγκαιρα αυτό το ερώτημα, ώστε να διαγνωστεί το πρόβλημα και να δοθεί η κατάλληλη λύση, οι Ευρωπαίοι έθεσαν με καθυστέρηση το εξής ερώτημα :"η κρίση χρέους της ανεύθυνης χώρας(Eλλάδα ), ενδέχεται να έχει συνέπειες γιά την ευρωζώνη;Αν ναι, ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος γιά την αντιμετώπιση της ;"
Αρχικά οι Ευρωπαίοι έκριναν ότι όλα πήγαιναν καλά, εκτός από το γεγονός ότι ένα κράτος-παρίας ήταν, κακώς, μέλος της ευρωζώνης.Η ελληνική ασωτεία ήταν και είναι βέβαια γεγονός.Ομως,ακόμα κι΄αν ως διά μαγείας η Ελλάδα έβγαινε από το ευρώ, η αν αποκαταστούσε μέσα σε μιά νύχτα τα δημόσια οικονομικά της, ο κίνδυνος της αποδόμησης της Ευρώπης που αρχίζουμε πλέον και βλέπουμε ξεκάθαρα σήμερα,θα παρέμενε ο ίδιος.
Η λανθασμένη διάγνωση, οδήγησε τον δημόσιο διάλογο σ΄ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και τους πολιτικούς ηγέτες, σε συζητήσεις και αποφάσεις, όχι λανθασμένες, αλλά απλά δευτερεύουσας σημασίας γιά το θέμα μας η και εκτός θέματος.Αυτές οι συζητήσεις και οι αποφάσεις στρέφονταν γιά κοντά 2 χρόνια, γύρω από το αν πρέπει η Ελλάδα να φύγει η να μείνει στο ευρώ, γιά το αν πρέπει να βοηθηθεί η να μήν βοηθηθεί, γιά τα μέτρα που πρέπει να λάβει η χώρα, κλπ...Οι συζητήσεις αυτές και οι αποφάσεις που ελήφθησαν, ήταν πολύ χρήσιμες γιά την Ελλάδα διότι έβγαλαν στη φόρα όλα τα κακώς κείμενα της χώρας μας και οδήγησαν στην λήψη πολλών σκληρών αλλά ορθών στην πλειοψηφία τους αποφάσεων, έστω κι΄αν η χώρα εξευτελίστηκε διεθνώς.Ομως, οι αποφάσεις αυτές είχαν να κάνουν με το πώς η Ελλάδα θα τιμωρηθεί, και το πώς θα ξαναγίνει "φρόνιμο παιδί".Κατά τ΄άλλα, όλα στην ευρωζώνη πήγαιναν καλά, όπως δηλαδή είχαν σχεδιαστεί, εκτός ίσως από το συμπέρασμα ότι δεν είχαν προβλεφτεί κανόνες γιά έγκαιρη και αυτόματη τιμωρία των κρατών που δεν θα τηρούσαν τα συμφωνημένα, όπως τελικά συνέβη με την Ελλάδα.
Η λανθασμένη διάγνωση του κύριου προβλήματος, οδήγησε σε λανθασμένη/δευτερεύουσας σημασίας ερώτηση και δευτερεύουσας σημασίας απάντηση/απόφαση.
Στην συνέχεια,τον Μάρτιο του 2010 περίπου, όταν δηλαδή άρχισε η επίθεση των αγορών εναντίον της Ελλάδας, η Ευρώπη κατανόησε ότι μέσω της Ελλάδας,οι αγορές εξαπέλυαν στην πραγματικότητα επίθεση εναντίον των ατελειών της ευρωζώνης.Τότε οι Ευρωπαίοι συνειδητοποίησαν γιά πρώτη φορά ότι η ελληνική κρίση χρέους θα είχε σοβαρές συνέπειες γιά την ευρωζώνη. Η διαπίστωση αυτή οδήγησε σε συζητήσεις και αποφάσεις που ήταν κυρίως τεχνικής φύσης όπως ναι η όχι στο ευρωομόλογο, ναι η όχι στον μόνιμο μηχανισμό στήριξης, ναι η όχι στις παρεμβάσεις της κεντρικής τράπεζας, κλπ ...Μετά τις συζητήσεις τεχνικής φύσης, γιά πρώτη φορά, συζητήθηκε η ενδεχόμενη διάσπαση της ευρωζώνης, και τότε, και μόνο τότε, συνδέθηκε γιά πρώτη φορά στο επίπεδο των ηγεσιών, η ενδεχόμενη διάσπαση της ευρωζώνης με την πλήρη κατάρρευση της ευρωπαικής ολοκλήρωσης.
Τελικά, τον Ιούλιο του 2011, το πραγματικό πρόβλημα της Ευρώπης ετέθη.Ειτε η Ευρώπη ενοποιείται ως πρός τα δημοσιο-οικονομικά της, είτε καταρρέει όχι ως ευρωζώνη αλλά ως ευρωπαική ένωση.
Το πρόβλημα ετέθη επιτέλους, δεν δόθηκε όμως ακόμα απάντηση.
Γι΄αυτό και συνεχίζεται η αβεβαιότητα.Στο άρθρο που ακολουθεί, περιγράφεται λίγο-πολύ η κατάσταση αβεβαιότητας που επικρατεί και πάλι στην Ευρώπη χθές και σήμερα.Η κατάσταση αυτή είναι η ίδια επί της ουσίας εδώ και 18 μήνες.
http://www.reporter.gr/%CE%94%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE/%CE%94%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%B5%CE%AF%CF%82-%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/item/184386-%CE%97-%CE%95%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7-%E2%80%9C%CF%86%CE%BB%CE%AD%CE%B3%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9%E2%80%9D-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF%CE%B9-%CE%95%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%BD
Η κατάληξη δεν είναι καθόλου σίγουρη αυτή την στιγμή.
Ενας από τους σημαντικότερους διανοητές των Νέων Χρόνων, ο Π. Κονδύλης, είχε βέβαια θέσει το θέμα από το 1992, δηλαδή 20 χρόνια πρίν από τους σημερινούς ευρωπαίους ηγέτες.Και η εκτίμηση του ήταν απαισιόδοξη ως πρός το μέλλον της Ευρώπης.
Οι λόγοι ήταν αρκετοί.
Ο πρώτος λόγος που είχε προβάλλει από τότε, ήταν η πεποιήθηση του ότι το έθνος ως έννοια, όχι μόνο δεν έχει ξεπεραστεί, αλλά θα επιβιώσει μέσα στις συνθήκες της πλανητικής πολιτικής που θα διαμορφωθούν κατά τον 21ο αιώνα, γιά να εγγυηθεί την φυσική και πολιτικο-κοινωνική επιβίωση των ατώμων που απαρτίζουν το κάθε έθνος.
Ελεγε γιά το θέμα:
Απόσπασμα από το βιβλίο του Π. Κονδύλη - "Πλανητική Πολιτική μετά τον Ψυχρό Πόλεμο" - Θεμέλιο 1992
"....Έτσι τίθεται και πάλι, από άλλους δρόμους και με άλλες συντεταγμένες, το κλασσικό πρόβλημα της εθνικής επιβίωσης, το οποίο πολλοί πίστεψαν ότι θα λύσουν άνετα και πρόσχαρα με την «ευρωπαϊκή ενοποίηση».
Άλλοι πάλι πρεσβεύουν ότι κάθε διατύπωση τέτοιων προβλημάτων και γενικά οποιαδήποτε επικέντρωση της πολιτικής σκέψης στο έθνος σημαίνει απορριπτέο αταβισμό.
Όποιος δεν θέλει να συγχέει τις ευχές του με την πραγματικότητα οφείλει να διαπιστώσει ότι, όσο κι αν αυτό φαίνεται λυπηρό για τις προοπτικές της παγκόσμιας κοινωνίας, το έθνος ως βασική μονάδα πολιτικής συνομάδωσης και συνεπώς η επιβίωσή του ως εγγύηση της φυσικής και πολιτικοκοινωνικής επιβίωσης συγκεκριμένων ανθρώπων διόλου δεν έχουν πρακτικά ξεπερασθεί ούτε σε ευρωπαϊκό ούτε σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στο βιβλίο αυτό εξηγήσαμε γιατί είναι εσφαλμένη η αντίληψη ότι οι οικονομικές συγχωνεύσεις και οι διεθνείς τυποποιήσεις του δικαίου ή της ηθικής μπορούν από μόνες τους να δημιουργήσουν υπερεθνικές ενότητες. Όπως δείχνει, σε όποιον την παρακολουθεί προσεκτικά, η συμπεριφορά των μεγάλων ευρωπαϊκών και εξωευρωπαϊκών Δυνάμεων μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, αυτές διόλου δεν θεωρούν ότι η συγχώνευση των οικονομιών θα καταργήσει τα εθνικά οικονομικά και άλλα συμφέροντα ή ότι η μετατόπιση του κέντρου βάρους προς τα ζητήματα της οικονομίας θα εξαλείψει τους εθνικούς ανταγωνισμούς.
Τα μικρότερα έθνη, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού, οφείλουν να συναγάγουν τα συμπεράσματά τους από τις παρατηρήσεις αυτές. Η συγχώνευση της πολιτικής με την οικονομία δεν σημαίνει κατάργηση της πολιτικής, και μάλιστα της εθνικής πολιτικής, παρά προκαλεί μιαν ολοένα και στενότερη σύνδεση ανάμεσα σε οικονομική και σε εθνική επιτυχία ή αποτυχία. Αυτό είναι οφθαλμοφανές στον στενότερο στρατιωτικό τομέα, εξ ίσου πρόδηλο θα γίνει όμως και ως προς ολόκληρο το εθνικό-οικονομικό φάσμα στον βαθμό πού ενεργειακοί, πληθυσμιακοί, οικολογικοί και συναφείς παράγοντες αποκτήσουν στην αρχόμενη φάση της πλανητικής πολιτικής προνομιακή σημασία για την επιβίωση των επί μέρους εθνών σε μία τέτοια περίπτωση, μόνον όποιος κάνει έγκαιρη και επίμονη προεργασία θα διασωθεί μακροπρόθεσμα — και το μικρό έθνος χρειάζεται ίσως μεγαλύτερη προβλεπτικότητα από τα μεγάλα.
Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, η μαζικοδημοκρατική απάλειψη των προγραμματικών αστικοφιλελεύθερων διαχωρισμών ανάμεσα σε κυβερνητική, οικονομική, πολιτική, πολιτισμική ή ηθική σφαίρα κτλ. έκαμε το πρόβλημα της οικονομίας και συνάμα εκείνο της εθνικής επιβίωσης πολύ συνθετότερο απ’ όσο ήταν στην εποχή του εθνικισμού του 19ου αιώνα. Η σφαιρικότητα του σύγχρονου οικονομικού προβλήματος απαιτεί σφαιρικότητα και συλλογικότητα της προσπάθειας για την επίλυσή του, ήτοι απαιτεί τη σύλληψή του ως προβλήματος εθνικής επιβίωσης. Με δεδομένο τον μαζικοδημοκρατικό πλουραλισμό και την αποδυνάμωση των παραδοσιακών ιδεολογικών συνεκτικών δεσμών, ο αποδοτικός κοινωνικός καταμερισμός της εργασίας και η εναρμόνιση των επί μέρους προσπαθειών, έτσι ώστε ο κοινωνικός παρασιτισμός εκ των άνω ή εκ των κάτω να περιορίζεται κατά το δυνατόν, αποτελούν όρο κοινωνικής συνοχής ουσιωδέστερο απ’ ό,τι σε προγενέστερες κοινωνίες.
Το σημερινό ελληνικό έθνος θα όφειλε να δει την οικονομική του εκλογίκευση ακριβώς ως πάλη κατά του παρασιτισμού, ως αντικατάσταση μιας κοινωνικής συμβίωσης, όπου ο ένας «κλάδος» ζει απομυζώντας άμεσα ή έμμεσα (δηλ. μέσω της κυβερνητικής διαχείρισης των δημοσίων πόρων) κάποιον άλλον, ενώ όλοι μαζί ζουν υποθηκεύοντας το εθνικό μέλλον, από μία κοινωνική συνοχή με την παραπάνω λειτουργική έννοια. Αυτό συνεπάγεται τόσο πολλά, τόσες πολλές και ριζικές αλλαγές σε τόσο διαφορετικά επίπεδα, ώστε είναι περισσότερο από αμφίβολο αν μπορεί σήμερα να πραγματοποιηθεί σε καθοριστικό βαθμό.
Αλλά εδώ συζητάμε μόνο ποιες είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις μιας εθνικής πολιτικής, δηλ. μιας πολιτικής με σκοπό την εθνική επιβίωση, χωρίς και να ισχυριζόμαστε ότι η τέτοια εθνική πολιτική είναι πλέον εφικτή. Η ορθή θεραπεία δεν αρχίζει πάντοτε εγκαίρως.
Το γεγονός, το οποίο περιπλέκει αφάνταστα τη σημερινή ελληνική κατάσταση, κάνοντάς τη να φαίνεται κατ’ αρχήν αδιέξοδη, είναι ότι η υπέρβαση του παρασιτικού καταναλωτισμού ειδικότερα και του κοινωνικού και ιστορικού παρασιτισμού γενικότερα, η εκλογίκευση της οικονομίας και της εθνικής προσπάθειας στο σύνολο της, δεν προσκρούουν απλώς στα οργανωμένα συμφέροντα μιας μειοψηφίας, η οποία στο κάτω-κάτω θα μπορούσε να παραμερισθεί με οποιαδήποτε μέσα και προ παντός με τη συμπαράσταση της μεγάλης πλειοψηφίας. Τα πράγματα είναι ακριβώς αντίστροφα. Η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού όλων των κοινωνικών στρωμάτων έχει εν τω μεταξύ συνυφάνει, κατά τρόπους κλασσικά απλούς ή απείρως ευρηματικούς, την ύπαρξη και τις απασχολήσεις της με τη νοοτροπία και με την πρακτική του παρασιτικού καταναλωτισμού και του κοινωνικού παρασιτισμού."
Read more: http://logikiellada.blogspot.com/2010/12/1992.html#ixzz1UKifZOW4
Ο δεύτερος λόγος που έκανε τον Π.Κονδύλη απαισιόδοξο ως προς την συνέχιση της ευρωπαικής ενοποίησης, ήταν η κατά την γνώμη του στενότητα των πόρων που θα προέκυπτε κατά τον 21ο αιώνα λόγω των συνθηκών της πλανητικής που θα διαμορφωνόταν,η οποία θα οδηγούσε το κάθε έθνος, πίσω στις δικές του δυνάμεις γιά να επιβιώσει.
Ελεγε ως προς αυτό το σημείο.
"Ως κυρίαρχη και ευρύτερα αποδεκτή εθνική πολιτική εμφανίζεται σήμερα ο «ευρωπαϊκός προσανατολισμός» της χώρας, με τελικό του σκοπό την οργανική της ένταξη σε μιαν οικονομικά και πολιτικοστρατιωτικά ενοποιημένη Ευρώπη, με τη βοήθεια της οποίας η Ελλάδα, και την οικονομία της θα εκσυγχρόνιζε και την ακεραιότητα της θα διασφάλιζε — κοντολογίς θα έλυνε το πρόβλημα της εθνικής της βιωσιμότητας. Πολύ φοβούμαι ότι στην προοπτική αυτή κατά κύριο λόγο αντανακλώνται όχι πραγματικές δυνατότητες παρά ευσεβείς πόθοι ανάμικτοι με μυθολογικές κατασκευές. Όπως δηλ. η ακάματη ελληνική μυθολογική φαντασία πριν από λίγο ακόμη απέδιδε όλα τα δεινά στα ζοφερά σχέδια και τεχνάσματα των Ηνωμένων Πολιτειών, έτσι τώρα αναμένει όλα τα αγαθά από το αντίθετο μυθολόγημα, εκείνο της γενναιόδωρης κι αλληλέγγυας «Ευρώπης». Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι, από ψυχολογική άποψη, η ευρωπαϊκή πανάκεια αποτελεί μιαν ακόμη μεταμφίεση του όψιμου επιχώριου ευδαιμονισμού, ο οποίος ονειρεύεται ανεξάντλητες πηγές επιδοτήσεων και συνάμα την έμμεση τουλάχιστον διασφάλιση των συνόρων από ξένα όπλα, έτσι ώστε να κατοχυρωθεί από όλες τις πλευρές και να «την αράξει». Ωστόσο ακόμα και μία γνώση των διεθνών πραγμάτων τόσο ατελής, όσο αυτή πού συναντάται κατά κανόνα στην Ελλάδα, θα αρκούσε για να θεωρηθεί πρακτικά έωλη μία ουσιώδης προϋπόθεση της ευρωπαϊκής προοπτικής, δηλ. η πεποίθηση ότι η «Ευρώπη» θα αποτελέσει κάποτε, αν όχι μία πραγματική πολιτική ενότητα, πάντως ένα σύνολο κρατών ικανό να δρα σε κάθε περίπτωση ενιαία και αποφασιστικά ˙ τόσο η ένταση των πλανητικών ανταγωνισμών όσο και η όξυνση του προβλήματος της Ινδοευρωπαϊκής ηγεμονίας, ιδιαίτερα μετά τη γερμανική επανένωση, μάλλον τις κεντρόφυγες παρά τις κεντρομόλες δυνάμεις θα ενισχύσει στην ευρωπαϊκή ήπειρο, κι ας μη μιλήσουμε καθόλου για την επικείμενη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ή για τις μελλοντικές εξελίξεις στην ανατολική Ευρώπη. Οι τριγμοί πού ακούγονται στα θεμέλια του ευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος, καθώς στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες το κύρος των κατεστημένων κομμάτων καταπίπτει, ενώ νέα ανέρχονται ˙ η διαγραφόμενη για το άμεσο μέλλον οικονομική στασιμότητα και η συνεπόμενη στενότητα των πόρων οι οικολογικές και πληθυσμιακές αναταραχές: όλα αυτά, μαζί και με άλλα, θα ρίξουν το κάθε έθνος πίσω στις δικές του δυνάμεις, καθώς είναι ευκολότερο να συμμετέχουν όλοι στην κοινή ευημερία παρά ο ένας να βαστάζει τα βάρη του άλλου. Στην περίπτωση αυτή, στους κόλπους της «Ευρώπης» μάλλον θα είχαμε έναν συνασπισμό των ισχυρών με σκοπό ν’ απαλλαγούν από τους αδύνατους ή ανίκανους παρά την αδελφική διανομή προς ανακούφιση όσων ολιγώρησαν ή υστέρησαν.
Αλλά έστω κι αν δεχθούμε την αντίθετη περίπτωση, ότι δηλ. η «Ευρώπη» ενοποιεί, κοντά στην οικονομική, και την πολιτικοστρατιωτική της βούληση, και πάλι δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η βούληση αυτή θα συμπέσει σε κρίσιμα σημεία με την ελληνική βούληση — αν μέχρι τότε υπάρχει ελληνική εθνική βούληση.
Read more: http://logikiellada.blogspot.com/2010/11/15112010_16.html#ixzz1UKqXzfxL
Σε παλαιότερη ανάρτηση μου εδώ είχα αναφερθεί και σε πολλά άλλα αποσπάσματα από κείμενα του Π.Κονδύλη γιά το θέμα της ευρωπαικής ενοποίησης.
Ο Π. Κονδύλης είχε κάνει αυτή την εκτίμηση πρίν την ύπαρξη του ευρώ και ασχέτως της ύπαρξης του.Βάσιζε την ανάλυση του στις συνθήκες που θα επικρατούσαν κατά την άποψη του στον πλανήτη κατά τον 21ο αιώνα.
Μέχρι σήμερα, αποδείχθηκε ότι ο Π.Κονδύλης δεν έκανε κανένα λάθος ως πρός τις μελλοντικές εκτιμήσεις του.Ως πρός το θέμα της ευρωπαικής ενοποίησης δεν είπε βέβαια ότι αυτή θα καταρρεύσει αναπόφευκτα.Εκτίμησε ότι είναι πολύ περισσότερες οι πιθανότητες να καταρρεύσει από τις πιθανότητες να επιβιώσει.
Οι επόμενοι μήνες και τα επόμενα χρόνια θα δείξουν την τάση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου