Γ. ΘΕΟΤΟΚΑΣ - AΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΕΤΡΑΔΙΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ 1939-1953

Ι.

Ἀπὸ τὴ μέρα ποὺ ἄρχισε ἡ μεγάλη ἐπίθεση, ἡ τύχη μας, ἡ τύχη τῆς Ἑλλάδας μ᾽ ἐνδιαφέρει πολὺ λιγότερο παρὰ πρίν. Μοῦ φαίνεται κτηνώδης, ἄναντρη ἀλλὰ καὶ ἠλίθια ἡ στάση τῶν ἀνθρώπων ποὺ λένε: «Νὰ σωθεῖ ἡ Ἑλλάδα, καὶ ὅ,τι γίνει ἂς γίνει!». Τί σημασία ἔχει ἡ σωτηρία τῆς Ἑλλάδας ὅταν πρόκειται γιὰ τὴ σωτηρία τῆς Εὐρώπης καὶ ὅλων τῶν πραγμάτων ποὺ δίνουν μιὰ ἀξία στὴν ἀνθρώπινη ζωή; [16/05/39]

ΙΙ.

Αἰσθάνουμαι μιὰ μεγάλη ἀγάπη γιὰ τὸν ἑλληνικὸ λαό, μιὰ ἀγάπη γεμάτη ἀλληλεγγύη, στοργὴ καὶ ἀντρικὴ ἐκτίμηση. Εἶναι ἕνας ὄμορφος, λεβέντικος, εὐγενικὸς καὶ ἔξυπνος λαός, εἶναι ἕνας λαὸς ποὺ ἀξίζει ἀσφαλῶς πολὺ περισσότερο ἀπὸ ὁρισμένους μεγάλους λαοὺς τοῦ κόσμου καὶ ἀσφαλῶς πολὺ περισσότερο ἀπ᾽ αὐτοὺς τοὺς ξιπασμένους ποὺ ξεκίνησαν σήμερα νὰ μᾶς κατακτήσουν. [28/10/40]

III.

Ὁ πληθυσμὸς εἶναι περήφανος γι᾽ αὐτὸ ποὺ γίνεται, νὰ ὀρθωθεῖ ἡ Ἑλλάδα ἀπέναντι σὲ μιὰ μεγάλη δύναμη, ἀψηφώντας τὸν κίνδυνο καὶ μάλιστα μὲ τέτοιο ἐνθουσιασμό. Τὸ πρῶτο ξέσπασμά μας ἦταν ὁρμέμφυτο, σχεδὸν ἀσυνείδητο. Ὕστερα τὸ σκεφτήκαμε καὶ μᾶς ἄρεσε αὐτὸ ποὺ κάναμε, εἴμαστε εὐχαριστημένοι. Εἶναι μιὰ ἀπὸ τὶς πολὺ σπάνιες φορὲς ὅπου συμβαίνει νὰ κρίνουμε τὸν ἑαυτό μας μὲ κάποια ἱκανοποίηση. [31/10/40]

IV.

Δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι οἱ Ἰταλοὶ γελάστηκαν σ᾽ αὐτὴ τὴν ὑπόθεση, δηλαδὴ ἔπεσαν ἔξω ἐντελῶς. (…) Νόμιζαν ὅτι ἡ Ἑλλάδα δὲν εἶναι ἄλλο τίποτα παρὰ μιὰ μεγαλύτερη Ἀλβανία, ἕνας τόπος χωρὶς πολιτικὴ ἀγωγή, χωρὶς στρατιωτικὴ τιμὴ καὶ πολεμικὴ παράδοση, χωρὶς κανέναν ἦθος καὶ καμιὰ βαθύτερη εὐφυΐα, ἕνα Κράτος ψεύτικο ποὺ ἔμελλε νὰ καταρρεύσει στὸ πρῶτο φύσημα. Νόμιζαν ὅτι ἡ πολιτικὴ καὶ στρατιωτική μας ὀργάνωση θὰ διαλυότανε μονομιᾶς, ὅτι ἡ κοινωνία μας θὰ ἦτανε πρόθυμη νὰ δεχτεῖ τὸ ἰταλικὸ προτεκτοράτο εἴτε ἀπὸ δειλία, εἴτε ἀπὸ ἀμηχανία, εἴτε ἀπὸ ὑστεροβουλία χρηματικὴ ἢ ἄλλη, ὅτι πολὺ εὔκολα θὰ σχημάτιζαν μιὰ ἑλληνικὴ κυβέρνηση δική τους καὶ μιὰ ἑλληνικὴ Συνέλευση ποὺ θὰ ψήφιζε λ.χ. τὸν Βιτόριο βασιλέα τῆς Ἑλλάδας. Δὲν ἔλαβαν ὑπόψη τους τὸ ᾽21 (μὰ ἴσως δὲν εἶναι ἄξιοι νὰ τὸ λάβουν ὑπόψη), δὲ συλλογίστηκαν τὴν ἐθνική μας ζωὴ στὸ 19ο καὶ τὸν 20ὸ αἰώνα, δὲν μελέτησαν ποτὲ τὴ σύγχρονη ἑλληνικὴ πραγματικότητα, τὸ χαρακτήρα μας, τὶς πνευματικές μας ἐκδηλώσεις, τὶς πολιτικές, στρατιωτικές, ναυτικὲς κ.λπ. ἱκανότητές μας. Περιφρόνησαν ἕναν λαὸ ποὺ δὲν τὸν γνώριζαν καὶ ξαφνικὰ ἀνακαλύπτουν ὅτι ὁ λαὸς αὐτὸς εἶναι ἠθικὰ ἀνώτερός τους. Καὶ ἐξακολουθοῦν νὰ μὴν καταλαβαίνουν. [02/11/40]

V.

Συλλογίζουμε μονάχα πὼς δὲ θὰ ἀναγράφεται στὰ κιτάπια τῆς ἱστορίας πόλεμος πιὸ περιττός, πιὸ ἠλίθιος, πιὸ μπαμπέσικος καὶ πιὸ ντροπιασμένος ἀπὸ τοῦτον τὸν πόλεμο ποὺ ἔκανε ἡ φασιστικὴ Ἰταλία ἀπὸ τὰ ᾽40 στὰ ᾽43. [08/09/43]

VI.

Εἶναι παράξενος λαὸς οἱ συμπατριῶτες μου, μὲ ἀντιδράσεις ἀπροσδόκητες καί, ὅπως εἴδαμε τόσες φορὲς τὰ τελευταῖα χρόνια, μ᾽ ἕνα βάθος ἀνθρωπισμοῦ ἐξαιρετικοῦ. Ἐνῶ, δυὸ χρόνια τώρα, ὅλος ὁ πληθυσμὸς βυσσοδομοῦσε ἐναντίον τῶν Ἰταλῶν καὶ ἀπειλοῦσε πώς, ὅταν θὰ φεύγουν, θὰ τοὺς κάνει καὶ θὰ τοὺς δείξει, ξαφνικά, μόλις τοὺς εἶδε πεσμένους, τοὺς λυπήθηκε. Κανέναν δὲν πείραξε καὶ ἴσια-ἴσια τοὺς βοηθεῖ μὲ κάθε τρόπο. Θαρρεῖς πὼς μόλις καταθέσανε τὰ ὅπλα καὶ διαλύθηκε ἀνάμεσα σ᾽ αὐτοὺς καὶ σ᾽ ἐμᾶς ἡ ἀτμόσφαιρα τοῦ πολέμου, ξαναῆρθε αὐτόματα στὴν ἐπιφάνεια κάποια κρυμμένη ἀλληλεγγύη πρὸς τοὺς «ἀνθρώπους ποὺ μᾶς μοιάζουν». Ἴσως πάλι, κατὰ πρῶτο λόγο, ἡ ἁπλὴ ἀλληλεγγύη ἀνθρώπου πρὸς ἄνθρωπο, πρὸς τὸν ἐχθρὸ πού, πέφτοντας, ξαφνικὰ ξαναγίνεται
«ἄνθρωπος». [11/09/43]

ΠΗΓΗ - http://scholarios.com/2011/01/21/%E1%BC%80%CE%BD%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%85-%CE%B8%CE%B5%CE%BF%CF%84%CE%BF%CE%BA%E1%BE%B6-%CE%B9%CE%B9-%CF%84%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%AC%CE%B4/