"Η γενικότερη εκτίμηση είναι πώς η Ελλάδα δεν μπορεί ν΄αποφύγει την χρεοκοπία"
Η κρίση που βιώνουμε σήμερα ως αποτέλεσμα της ελληνικής παρακμιακής πορείας 1981-2009, είναι το "εύκολο πρόβλημα" της χώρας όπως έχω γράψει πολλές φορές σ΄αυτό το ιστολόγιο.
Είναι "εύκολο" σε σχέση με το "δύσκολο" και κύριο, που δεν είναι άλλο από το "ιστορικό" πρόβλημα.Το"ιστορικό" πρόβλημα της χώρας το οποίο κυρίως με απασχολεί, γιά όσους δεν παρακολουθούν αυτό το ιστολόγιο, έχει να κάνει με το γεγονός ότι το γεωπολιτικό δυναμικό της χώρας, συρρικνώνεται συνεχώς τα τελευταία 90 χρόνια, και αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, η Ελλάδα θα οδηγηθεί σε αφανισμό.Στο θέμα αυτό, έχω αφιερώσει πολλές αναρτήσεις σ΄αυτό το ιστολόγιο, αλλά γιά όποιον ενδιαφέρεται, συνιστώ κυρίως να διαβάσει το κείμενο του Π. Κονδύλη που ακολουθεί.
http://internationalaffairs1.wordpress.com/2009/10/18/%CE%B3%CE%B5%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CF%83-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CF%83-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B5/
Μιά όμως που η επικαιρότητα των τελευταίων 6 μηνών έχει να κάνει κυρίως με το "εύκολο" πρόβλημα της χώρας, ασχολήθηκα αρκετά μ΄αυτό τον τελευταίο καιρό, όπως άλλωστε είχα ασχοληθεί και παλιότερα σ΄αυτό το ιστολόγιο, όταν δηλαδή η κρίση του δημοσίου χρέους δεν απασχολούσε περίπου κανέναν σ΄αυτή την χώρα.
Είχα περιγράψει το πρόβλημα του δημοσίου χρέους από την έναρξη αυτού του ιστολογίου(αρχές του 2008) ως μιά φούσκα που αργά η γρήγορα θα σκάσει, με λυτρωτικές βέβαια συνέπειες μακροπρόθεσμα γιά την χώρα, αλλά με τραγικές άμεσες συνέπειες, κυρίως γιά τους νέους.
Είχα επίσης επισημάνει από την άνοιξη του 2008, ότι η διαφοροποίηση των επιτοκίων δανεισμού μεταξύ Γερμανίας, Ιταλίας και Ελλάδας, αν συνεχιζόταν, θα δημιουργούσε σύντομα πρόβλημα στο ευρώ.Πίστευα τότε, ότι αν αυτή η διαφοροποίηση αφορούσε την Ελλάδα σε σχέση με την Γερμανία, η Ελλάδα θα οδηγείτο στο ΔΝΤ χωρίς άλλη συνέπεια γιά το ευρώ λόγω του μικρού μεγέθους της οικονομίας της, ενώ αν αυτή η διαφοροποίηση αφορούσε μεγαλύτερη χώρα όπως π.χ. την Ιταλία σε σχέση με την Γερμανία, η ευρωζώνη θα οδηγείτο σε κατάρρευση.Στο σημείο αυτό, έκανα λάθος.Βλέπουμε σήμερα, ότι ακόμα και μιά μικρή χώρα όπως η Ελλάδα, μπορεί να δημιουργήσει πολύ σοβαρό πρόβλημα στο ευρώ.
Ολη αυτή την περίοδο, με την οποία ασχολούμαι με το "εύκολο" πρόβλημα της χώρας, το μυαλό μου κινείται συνεχώς μεταξύ τριών διαστάσεων
-πώς προκλήθηκε το πρόβλημα
-τι θα μπορούσε να γίνει γιά να αντιμετωπίσουμε έστω και τώρα το πρόβλημα
-τι θα γίνει στην πραγματικότητα από εδώ και πέρα, αν καταρρεύσει και τυπικά η χώρα.
Το πώς προκλήθηκε το πρόβλημα, λίγο πολύ, όλοι οι έλληνες σήμερα πιά, το γνωρίζουν.Οι πολιτικοί ηγέτες της χώρας τα τελευταία 30 χρόνια, αντί ν΄ασχοληθούν με το συμφέρον της χώρας, ασχολήθηκαν με το συμφέρον των ψηφοφόρων-πελατών τους.Οταν πλέον η κατασπατάληση των πόρων των ελλήνων φορολογουμένων δεν έφτανε γιά να εξυπηρετήσει την κομματική πελατεία,άρχισαν να δανείζονται εν ονόματι του ελληνικού δημοσίου ώστε να πληρώσουν τα κομματικά ρουσφέτια οι νέες γενιές.Αυτό, κράτησε επί 30 ολόκληρα χρόνια, και δανείστηκαν κατά μέσο όρο,10 δις ευρώ τον χρόνο επί 30 ολοκληρα χρόνια, επιπλέον από τους φόρους που εισέπρατταν.Το αποτέλεσμα σήμερα είναι το συσσωρευμένο δημόσιο χρέος των 300 δίς ευρώ, ένα τρομακτικό νούμερο γιά μιά τόσο μικρή χώρα.Οταν οι Ελληνες συνειδητοποιήσουν αυτό το γεγονός, το σημερινό πολιτικό σύστημα θα καταρρεύσει, και οι υπεύθυνοι γι΄αυτή την κατάσταση έλληνες πολιτικοί των τελευταίων 30 ετών, θα οδηγηθούν σε δίκη γιά εθνική προδοσία.
Το τί θα γίνει στην πραγματικότητα από εδώ και πέρα, περιγράφεται στο άρθρο που ακολουθεί.
Το τί θα γίνει, δεν έχει πρακτικά, ενδιαφέρον.Διότι δεν αλλάζει την πορεία των πραγμάτων.Ιδίως στην Ελλάδα.Ο Σημίτης γιά παράδειγμα, είχε προβλέψει από τον Δεκέμβριο του 2008, αυτό που συμβαίνει σήμερα στην χώρα.Είχα την ευκαιρία να το τονίσω σ΄αυτό το ιστολόγιο.Μήπως τον άκουσαν οι πολιτικοί υπεύθυνοι;Oχι βέβαια.Κι΄αυτό οφείλεται στο χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των ελλήνων πολιτικών.Δεν είναι σε θέση να σκεφθούν σενάρια.Σκέφτονται και ενεργούν με βάση τις επιθυμίες τους και τις επιθυμίες των πελατών τους, και όχι με βάση την πραγματικότητα.Γι΄ αυτό και δεν έχει ιδιαίτερη σημασία να περιγράψει κανείς το τί θα συμβεί από εδώ και στο εξής.Είτε το περιγράψει κανείς είτε όχι, ότι είναι να συμβεί στην Ελλάδα, θα συμβεί.
Το τί θα συμβεί από εδώ και στο εξής, έχει στην ουσία πρακτικό ενδιαφέρον μόνο γι΄αυτούς που έχουν διαθέσιμα χρήματα (καταθέσεις).Οι άνθρωποι αυτοί φοβούνται είτε ότι θα δεσμευτούν τα χρήματα τους, είτε ότι θα μετατραπούν σε δραχμές με μιά τραγική σχέση ανταλλαγής,αν η χώρα υποχρεωθεί να επιστρέψει στην δραχμή.Οι φόβοι αυτοί σήμερα, δεν έχουν καμμιά βάση.Δεν έχει ούτε κάν προβλεφθεί με ποιό τρόπο μπορεί να βγεί μιά χώρα από το ευρώ.Στην πραγματικότητα, πιό ρεαλιστικό μου φαίνεται σήμερα να καταρρεύσει το ευρώ και να επιστρέψουν όλες οι χώρες στα εθνικά τους νομίσματα, παρά να βγεί η χώρα μας από το ευρώ.Και πάντως, αν είναι να βγεί η χώρα μας από το ευρώ, αυτό δεν θα γίνει αύριο, αλλά σε μιά προοπτική δύο ετών.Κι΄όμως, ακόμα και ως πρός αυτό το σημείο, η κυβέρνηση μας δεν είναι σε θέση να καθυσηχάσει τους έλληνες πολίτες.
Το τί θα συμβεί στην πραγματικότητα από εδώ και πέρα, έχει διανοητκό ενδιαφέρον. Το σίγουρο είναι ότι
-η χώρα θα βιώσει μιά μακρά περίοδο λιτότητας, τόσο δραματική που είναι δύσκολο ακόμα και να την φανταστούμε
-η κατάσταση αυτή θα έχει αντίκτυπο στα εθνικά συμφέροντα της χώρας
-οι πιστωτές που εμπιστεύτηκαν την χώρα, θα χάσουν, με τον ένα η άλλο τρόπο, ένα μέρος των
χρημάτων τους.
-οι κερδοσκόποι θα κερδίσουν πολλά χρήματα.
-το ευρώ θα ταλαιπωρηθεί πολύ, και αν δεν αλλάξουν οι σημερινοί κανόνες, δεν θα μπορέσει να επιβιώσει γιά πολύ καιρό ακόμα.
http://www.dw-world.de/dw/article/0,,5449207,00.html
Μένει τώρα το θεωρητικό ερώτημα, "τι θα μπορούσε να είχε γίνει τε τελευταίο εξάμηνο γιά να μήν φτάσουμε εδώ που φτάσαμε".
Στο ερώτημα αυτό, η δική μου απάντηση θα ήταν η εξής
1/έπρεπε να έχουμε πολιτικούς ηγέτες με όραμα, και δεν έχουμε.
2/αν είχαμε πολιτικούς ηγέτες, αυτοί θα είχαν δεί ότι η ανακοίνωση ελλείμματος 12,7% αντί του
ορθού 9%, θα άνοιγε τους ασκούς του Αιόλου στην Ευρώπη.
3/μετά την ανακοίνωση του όποιου ελλείμματος, οι έλληνες πολιτικοί έπρεπε να σκεφτούν την
δημιουργία ενός ελληνικού "ταμείου" 50 δις ευρώ γιά την υποστήριξη του ελληνικού δανεισμού
2010.Είχα αναφερθεί στο θέμα αυτό, σ΄αυτό το ιστολόγιο.
Αν δεν χρειαζόμασταν να προσφύγουμε στις αγορές το 2010 γιά την κάλυψη των δανειακών
αναγκών του δημοσίου,, δεν θα μας ενδιέφερε το spread.
4/το ελληνικό "ταμείο", αν είχε δημιουργηθεί, θα επέτρεπε στις αγορές να δούν ότι η χώρα δεν
κινδυνεύει από στάση πληρωμών. Ετσι, η χώρα θα συνέχιζε απρόσκοπτα να δανείζεται από τις
αγορές, και το ταμείο θα εχρησιμοποιείτο κυρίως γιά να αγοράζει ελληνικά ομόλογα από την
δευτερογενή αγορά σε πολύ χαμηλές τιμές, ώστε να μειωθεί σταδιακά το ελληνικό χρέος.Σήμερα
γιά παράδειγμα, οι επενδυτές που αγόρασαν τα 5δίς ελληνικά ομόλογα πρίν από 10 μέρες, χάνουν
ήδη 9% επί του κεφαλαίου τους.Και γνωρίζουμε, ότι όλοι σήμερα θέλουν να ξεφορτωθούν τα
ελληνικά ομόλογα που αγόρασαν, ακόμα και σε χαμηλή τιμή.
Αν υποθέσουμε χονδρικά ότι τα ελληνικά ομόλογα έχασαν το 15% της αξίας τους, το
προαναφερόμενο ταμείο θα αγόραζε με 50 δις κεφάλαιο, ομόλογα ονομαστικής αξίας 57.5 δίς..Στην
λήξη τους, θα εισέπραττε 57,5 δίς από το δημόσιο σύν τους τόκους, θα κρατούσε τα 50 δίς σύν
τους τόκους γιά τους έλληνες μετόχους που εισέφεραν το κεφάλαιο, και θα χάριζε στο δημόσιο τα
7.5 δίς ευρώ.
Το ελληνικό "Ταμείο" θα έδινε φερεγγυότητα στην χώρα, θα τις έδινε μιά χρονική ανάσα, και θα
συνέβαλλε από χρόνο σε χρόνο, στη μείωση του χρέους.
5/τα μέτρα που ελήφθησαν έπρεπε να ληφθούν, αν και είναι άδικα.Η αδικία μπορεί να διορθωθεί
σταδιακά.Αυτό που έχει σημασία, είναι να βαδίσουμε ολοταχώς πρός ένα ισορροπημένο αν όχι
πλεονασματικό προυπολογισμό του κράτους, και όχι να θέτουμε ως στόχο ελλειμματικό
προυπολογισμό της τάξης του 3% στα τέλη του 2012.Μπορεί αυτό που λέω να φαντάζει αδύνατο
στους θεωρητικούς της οικονομίας και στους ξένους.Οποιος όμως γνωρίζει τις ελληνικές
ιδιαιτερότητες, ξέρει ότι η σπατάλη στο δημόσιο βρίσκεται παντού, και σε απίστευτο βαθμό.Η
περικοπή της σπατάλης, η πραγματική όμως, σε συνδυασμό με τα μέτρα που ελήφθησαν, και πολλά
άλλα που πρέπει να ληφθούν, μπορεί να οδηγήσει σε πλεονασματικό προυπολογισμό εντός 18
μηνών από τώρα.Η χώρα βέβαια, θα οδηγηθεί σε ύφεση.Θα είναι όμως ελεγχόμενη, και όλοι θα
γνωρίζουν εκ των προτέρων γιά ποιό λόγο γίνεται και πόσο θα κρατήσει.Ολοι θα μπορέσουν έτσι, να
κάνουν τους λογαριασμούς τους και να προετοιμαστούν.
6/παράλληλα με τα προαναφερόμενα μέτρα, η κυβέρνηση έπρεπε από τώρα να χρησιμοποιήσει τα "κρυφά χαρτιά" της χώρας.Οι ξένοι που κρίνουν σήμερα το χάλι της χώρας, κρίνουν με τα δικά τους κριτήρια.Δεν μπορούν να φανταστούν ότι υπάρχει χώρα στο κόσμο, και μάλιστα στον ανεπτυγμένο, που δεν ξέρει πόσους δημοσίους υπαλλήλους έχει,που δεν ξέρει που σπαταλούνται τα χρήματα του προυπολογισμού,και που δεν ξέρει τι ακίνητη και κινητή περιουσία έχει.Σήμερα, το ελληνικό δημόσιο έχει μιά ακίνητη περιουσία που ξεπερνά τα 300 δίς ευρώ.Αν μιά ιδιωτική επιχείρηση είχε χρέος 300 δίς και περιουσία 300 δίς, δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι είναι χρεοκοπημένη.Αυτό όμως λέγεται γιά το ελληνικό δημόσιο, από άγνοια κυρίως.Αυτό που θα έπρεπε να κάνει άμεσα η κυβέρνηση, θα ήταν να ανακοινώσει από τώρα ότι πρόθεση της είναι, μέχρι να ισοσκελιστεί ο προυπολογισμός, δηλαδή εντός 18 μηνών, να διαχειριστεί αυτή την ακίνητη περιουσία με τέτοιο τρόπο ώστε να μειώσει το δημόσιο έλλειμμα κατά 100 δίς ευρώ.Σε σχετική ανάρτηση μου στο παρελθόν, είχα προτείνει να ενοικιάσει το ελληνικό δημόσιο την ακίνητη του περιουσία γιά 60 χρόνια, έναντι 100 δις ευρώ.Με τον τρόπο αυτό, το δημόσιο θα είχε μιά απόδοση επί της ακίνητης περιουσίας του, της τάξης του 0,5% ετησίως γιά 60 χρόνια, πράγμα εύκολα εφικτό.
7/ο πρωθυπουργός, έπρεπε να καταθέσει
τώρα ένα σχέδιο ριζικής οικονομικής ανασυγκρότησης της χώρας με στόχο να επανέλθει η χώρα σε ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης εντός 18 μηνών.Το σχέδιο αυτό, έπρεπε να είναι συγκεκριμμένο.Να αναφέρει δηλαδή σε ποιούς τομείς η χώρα θέλει να αναπτυχθεί, πόσες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν, τι επενδύσεις απαιτούνται και πού θα βρεθούν τα χρήματα,κλπ...Το σχέδιο αυτό, δεν θα είχε σχέση με τις σημερινές αηδίες τύπου επιδοτούμενες επενδύσεις με αναπτυξιακούς νόμους και ΕΣΠΑ,αλλά θα ανέλυε με μεγάλη λεπτομέρεια, μεγάλες επενδύσεις που θα άλλαζαν την δομή της χώρας, και με μειοψηφική και συστηματική συμμετοχή του κράτους.
Οι τομείς αυτοί θα έπρεπε να είναι
-η ενέργεια και η διασύνδεση ολόκληρου του Αιγαίου με το ηπειρωτικό δίκτυο διανομής ενέργειας.
-η αμυντική βιομηχανία
-η βιομηχανία τροφίμων
-η βιομηχανία που σχετίζεται με τις πρώτες ύλες της χώρας
-οι νέες τεχνολογίες
-η ριζική ανασυγκρότηση της γεωργικής παραγωγής με σκοπό την παραγωγή ανταγωνιστικών γεωργικών προιόντων με χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας.
-η ριζική ανασυγκρότηση του κλαδου του τουρισμού ώστε να γίνει και πάλι ανταγωνιστικός και σύγχρονος.
-η βιομηχανία που σχετίζεται με την δασοπυρόσβεση και γενικά την δασο-προστασία.
-η βιομηχανία ανακύκλωσης υλικών
Αυτά ως πρός το τί θα μπορούσε να είχε γίνει τον τελευταίο καιρό.
Ολ΄αυτά τώρα δεν έχουν πιά σημασία.Τα περιέγραψα περισσότερο για να δείξω την σημασία της ύπαρξης ηγεσίας γιά μιά χώρα.
Από την επόμενη εβδομάδα, ίσως και από σήμερα, η χώρα θα υποχρεωθεί να χρησιμοποιήσει τον ευρωπαικό μηχανισμό διάσωσης, με ότι αυτό συνεπάγεται γιά την χώρα.
