15/3/20

Αυτά που συμβαίνουν στον Εβρο και στην Ευρώπη τις τελευταίες ημέρες - η σκακιέρα της Διεθνούς Αντιπαράθεσης(Μέρος 2ο)


Σε προηγούμενη ανάρτηση μου εδωhttp://logikiellada.blogspot.com/2020/03/blog-post.html(συνιστώ να διαβαστεί πριν από αυτή την ανάρτηση) είχα περιγράψει πρός τα πού κινείται, κατά την γνώμη μου, η Ιστορία, όσον αφορά την Ευρώπη.Είναι σημαντικό να ξέρουμε ή να εκτιμούμε με κάποια κριτήρια, και κυρίως οι κυβερνώντες πρός ποιά κατεύθυνση κινείται η Ιστορία,σε ότι αφορά την Ευρώπη.
Διότι άλλο να είναι να ξέρεις την μεγάλη τάση όταν παίρνεις μιά σημαντική απόφαση, κι άλλο είναι να μήν την ξέρεις ή να κάνεις λάθος εκτίμηση.Αν ξέρεις την μεγάλη κατεύθυνση, η απόφαση σου πρέπει να συμβαδίζει με την μεγάλη κατεύθυνση, αν θέλεις να επιτύχει.
Στην προαναφερθείσα ανάρτηση μου, υποστήριζα στην ουσία ότι η Ευρώπη ήταν πλέον ώριμη να γίνει φρούριο, και να εγκαταλείψει σταδιακά την οικουμενική υπεράσπιση των "αξιών" της,και με τα γεγονότα του Εβρου, έγινε αυτόματα φρούριο μέσα σε λίγες ημέρες, ενώ θα εγκαταλείψει σταδιακά τις "αξίες" της γιά να παραμείνει φρούριο στο μέλλον.Αυτό θα γίνει σταδιακά, δηλαδή σε βάθος κάποιων δεκαετιών.Η αρχή όμως έγινε.
Αυτό όμως που είναι αξιοσημείωτο εδώ, είναι ότι τα σύνορα στον Εβρο έγιναν σε μερικές μέρες φρούριο, και με τις αποφάσεις που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση βέβαια,αλλά και με την απερίσκεπτη απόφαση του Ερντογκάν να εκβιάσει την Ελλάδα και την Ευρώπη.Σπάνια ένας αντίπαλος κάνει ένα τόσο μεγάλο λάθος γιά τον ίδιο, και δίνει παράλληλα ένα τόσο μεγάλο πλεονέκτημα στην άλλη πλευρά(την Ελλάδα στην προκειμένη περίπτωση).Είναι πολύ σημαντικό που η απόφαση του Ερντογκάν γιά τον εκβιασμό στον Εβρο ήρθε τώρα, και δημιούργησε το φρούριο που θα μείνει.Δεν πρέπει να έχουμε καμμιά αμφιβολία ότι δεν θα υπήρχε αυτή η καθολική υποστήριξη προς την Ελλάδα, αν ο Ερντογκάν είχε κινηθεί πρώτα στην Ελληνική ΑΟΖ.Τώρα που δημιουργήθηκε το φρούριο, είναι πολύ πιό εύκολη η καθολική υποστήριξη της Ελλάδας από την Ευρώπη, και γιά την ΑΟΖ,αλλά και γιά το Κυπριακό μεσοπρόθεσμα.Υπο κάποιες προυποθέσεις βέβαια που θα περιγράψουμε.
Πρίν περιγράψω όμως την σκέψη μου ως πρός τις ενέργειες που πρέπει κατά την γνώμη μου να γίνουν από την Ελλάδα, ας δούμε πρώτα την σκακιέρα και την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι παίκτες.
1/Η ΕΥΡΩΠΗ
Η Ευρώπη, είναι μιά μοναδική και εκπληκτική γιά τις Διεθνείς σχέσεις, δημιουργία, που ήταν, είναι και θα είναι γιά πολύ καιρό εύθραυστη.Αυτό που την κάνει εύθραυστη είναι οι πολιτισμικές διαφορές μεταξύ των λαών,το διαφορετικό επίπεδο οικονομικής ευημερίας (διαφορές συμφερόντων), η ελλειπής θεσμική θωράκιση του οικοδομήματος,αλλά κυρίως τα σαθρά θεμέλια πάνω στα οποία βασίζεται το οικοδόμημα. Για να είμαι βέβαια ακριβής, όπως άλλωστε το περέγραψα στην προηγούμενη ανάρτηση μου, τα θεμέλια αρχικά, όπως τα είχαν χτίσει οι αρχικοί δημιουργοί και κυρίως ο Στρατηγός Ντε Γκώλ ήταν ισχυρά.Υπήρχαν τομείς όπως η άμυνα, η αυτάρκεια σε τρόφιμα και υγεία,ο εθνικός πολιτισμός και τρόπος ζωής της κάθε χώρας,και κάποιοι άλλοι τομείς που έπρεπε να άπτονται της εθνικής κυριαρχίας και που θα έπρεπε να παραμείνουν αρμοδιότα των εθνικών κρατών, και υπήρχαν και οι υπόλοιποι τομείς όπου θα μπορούσε να υπάρχει συνεργασία και κοινές δράσεις σε ευρωπαικό επίπεδο.Αυτή ήταν η βασική ιδέα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαν να γίνουν κοινές δράσεις και συνεργασίες στους τομείς που ήταν αρμοδιότητα των χωρών μελών.Αλλά γιά να γίνει αυτό θα έπρεπε οι επι μέρους χώρες, όχι να εκχωρήσουν την εθνική τους κυριαρχία, αλλά να συμφωνήσουν από κοινού γιά αυτές τις συνεργασίες και να έχουν δικαίωμα να αποχωρήσουν από αυτές τις συνεργασίες στο μέλλον αν το επιθυμούσαν στη βάση της εθνικής τους κυριαρχίας.Αρα, η Ευρωπαική Ενωση όπως την αποκαλούμε σήμερα, δεν θα αποκτούσε δική της κυριαρχία στο μέλλον.Θα ήταν μιά ύπερεθνική ένωση κυρίαρχων κρατών.Με άλλα λόγια, δεν δημιουργήθηκε γιά να γίνει μιά μέρα ένα ομοσπονδιακό κράτος.Ομοσπονδιακό κράτος, σημαίνει ότι τα κράτη μέλη χάνουν την εθνική τους κυριαρχία, και κατά συνέπεια δεν μπορούν πλέον να αποχωρήσουν από την Ενωση.
Απέναντι από αυτή την στάση που ήταν κυρίως του Ντε Γκώλ και έγινε αποδεκτή,υπήρχαν φυσικά και άλλες στάσεις.Υπήρχαν οι πραγματικοί οραματιστές της ιδέας της Ευρώπης, που ήθελαν η Ευρώπη να πάει πιό πέρα από την ιδέα του Ντε Γκώλ.Ηταν όμως και ρεαλιστές και ήξεραν ότι το 1958, δεν θα μπορούσε να επιβληθεί στις περισσότερες χώρες μιά ομοσπονδιακή Ευρώπη.Πίστευαν όμως, ότι με τον χρόνο, τα πράγματα θα μπορούσαν να εξελιχθούν, και άρα τα πράγματα να οδηγήσουν σε περισσότερη Ευρώπη.
Ετσι από το 1958 μέχρι και την πτώση του Βερολίνου,η Ευρώπη εκινείτο βέβαια κυρίως μέσα στο πλαίσιο των συμφωνηθέντων, αλλά έκανε και κάποια βήματα πιό πέρα όταν οι αρχηγοί κρατών το επέτρεπαν, αλλά και βήματα πίσω όταν προέκυπτε σοβαρή διαφωνία.Μέσα σ΄αυτά τα 30 χρόνια είχε γίνει ήδη ένας αχταρμάς σε σχέση με τις αρχές που έπερεπε να διέπουν την Ενωση, αλλά που ήταν διαχειρίσιμος σε εθνικό επίπεδο.Ολοι μπορούσαν να προβάλλουν ότι ήταν κυρίαρχοι, και παράλληλα να προβάλλουν ότι εκχωρήσανε κάποιες ψιλο-εξουσίες στις Βρυξέλλες γιά το καλό της Ευρώπης.Το πιό χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι απόφαση του Ευρωπαικού Δικαστηρίου που αποφάσισε την δεκαετία του 70, ότι οι Οδηγίες (Νόμοι της Ευρωπαικής Ενωσης) είναι ανώτεροι των εθνικών Συνταγμάτων, και άρα δεν μπορούν να θεωρηθούν αντισυνταγματικές σε εθνικό επίπεδο.
Μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ο αχταρμάς γιγαντώνεται και η Ευρώπη παίρνει σταδιακά την μορφή ενός τέρατος.Χωρίς να υπογραφεί μιά νέα συνθήκη, σταδιακά αλλά γρήγορα, το πρωτείο της πολιτικής επί της οικονομίας που είχε επιβάλλει ο Ντε Γκώλ, καταργείται στην πράξη.
Με πρωτοστάτη την Γερμανία που πλέον είχε απαλλαγεί από τα γεωπολιτικά δεσμά, η οικονομία αναλαμβάνει το πρωτείο επί της πολιτικής.Η Γερμανία γνωρίζει ότι λόγω του παρελθόντος της δεν μπορεί να καθοδηγήσει ή να ηγεμονεύσει επί της Ευρώπης πολιτικά.Μπορεί όμως οικονομικά.Αυτό που την ενδιαφέρει είναι το διεθνές εμπόριο, δηλαδή οι εξαγωγές της.Γιά να αυξήσει τις εξαγωγές της,δηλαδή άλλες χώρες να μειώσουν ή να μηδενίσουν δασμούς επί γερμανικών και ευρωπαικών προιόντων,θα πρέπει να υπάρχει αντίστοιχη μείωση ευρωπαικών δασμών σε ξένα προιόντα.Εξ' ου η σημασία, της ας πούμε εσωτερικής αγοράς, δηλαδή της ευρωπαικής αγοράς των 440 εκατομμυρίων ευρωπαίων καταναλωτών.Αυτή η αγορά, και οι διεθνείς εμπορικές συμφωνίες που υπογράφονται από την Ευρωπαική Ενωση, με βάση αυτή την αγορά, είναι η ουσία σήμερα της Ευρώπης.Και κανένας δεν εγκρίνει αυτές τις συμφωνίες, πέρα από τον γραφειοκρατικό μηχανισμό των Βρυξελλών που ελέγχεται από την Γερμανία.Τα υπόλοιπα,δηλαδή ο προυπολογισμός της Ενωσης που δίνει κάτι ψίχουλα σε κάθε χώρα, είναι γιά να καλύπτει τα κέρδη των χωρών όπως η Γερμανία και Ολλανδία ....από το διεθνές εμπόριο τους, που βασίζεται στον μηδενισμό των δασμών τρίτων χωρών, έναντι αντίστοιχου μηδενισμού ευρωπαικών δασμών γιά τις εξαγωγές αυτών των τρίτων χωρών πρός την Ευρώπη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της ζάχαρης που αφορά την Ελλάδα.Οπως ξέρουμε όλοι, η Ελλάδα είχε τρία μεγάλα εργοστάσια που παρήγαγαν ζάχαρη και η χώρα ήταν αυτάρκης για δεκαετίες (έκανε και εξαγωγές).Κάποια στιγμή, και επειδή στα πλαίσια αυτών των διεθνών εμπορικών συμφωνιών, έπρεπε η Ευρωπαική ένωση να υπογράψει εμπορική συμφωνία με την Βραζιλία και να ζητήσει από αυτή την χώρα να μειώσει τους δασμούς της γιά ευρωπαικά βιομηχανικά προιόντα,η Βραζιλία, απαίτησε να να μηδενιστούν οι δασμοί της ευρώπης γιά την ζάχαρη που παράγει η Βραζιλία από ζαχαροκάλαμο.Ετσι και έγινε.Το αποτέλεσμα ήταν να κλείσουν τα ελληνικά (μεταξύ άλλων) εργοστάσια ζάχαρης, και σήμερα να εξαρτώμαστε από τις εισαγωγές.
Ομως όλο αυτό, χρειαζόταν ένα ας πούμε ιδεολογικό περιτύλιγμα που καθιερώθηκε την δεκαετία του 90.Ηταν η παγκοσμιοποίηση:τα βασικά συστατικά ήταν τα εξής
-βαδίζουμε αναπόφευκτα πρός έναν κόσμο που θα χαρακτηριστεί από την σταδιακή απαλλαγή από το κράτος έθνος, τις θρησκείες και τους πολέμους (διότι δεν θα υπήρχαν πλέον εθνικισμοί,...)
-Θα βασιστούμε στην ανάγκη οι αγορές να ρυθμίζουν τα πάντα, απαλύνοντας τις εντάσεις και τις τριβές : οι πολίτες παύουν να είναι πολίτες και γίνονται καταναλωτές σε μιά παγκόσμια πλανητική και μαζική αγορά.Τα πρωτεία μεταξύ πολιτικής και οικονομίας, αναλαμβάνει η οικονομία, με συνέπεια
-την αναδιανομή των πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο
-την καλλιέργεια της πολυκοσμικότητας
-μεγάλες υπερεθνικές οργανώσεις αναλαμβάνουν τον συντονισμό και το χτίσιμο αυτού του νέου κόσμου (Ευρωπαική Ενωση, ΟΗΕ,...) αντί των κρατών με σκοπό την ατομική ευτυχία του καθενός και την γενική ευημερία του πλανήτη.
Η αρχές της δεκαετίας του 90 ήταν ιδανική περίοδος γιά ν επιτύχει αυτό το σκεπτικό.Η Σοβιετική Ενωση είχε καταρρεύσει.Πολλοί αφελείς μιλούσαν τότε γιά το τέλος της Ιστορίας.Οταν κάποιος καλοπροαίρετος άνθρωπος ρωτούσε μα πώς θα γίνουν ξαφνικά οι 200 χώρες του πλανήτη, με τόσο διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης μεταξύ τους, με τόσους διαφορετικούς και μερικές φορές αλληλοσυγκρουόμενους πολιτισμούς, ένα χωριό;H απάντηση που δινόταν συνήθως, ήταν ότι δεν μπορούμε να αποτρέψουμε την παγκοσμιοποίηση.
Αοό τότε που έπεσε το τείχος του Βερολίνου, έχουν περάσει 30 χρόνια.Οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης έχουν αποβιομηχανοποιηθεί, με εξαίρεση δυό τρείς χώρες που παράγουν προιόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας τις οποίες δεν μπορούν να ανταγωνιστούν πρός το παρόν χώρες όπως η Κίνα.
Η κοινωνική συνοχή σε πολλές ευρωπαικές χώρες δεν υπάρχει πιά αφού υποχρεώθηκαν να υποδεχθούν εκατομμύρια μετανάστες που δεν μπορούν και δεν θέλουν να ενταχθούν στις χώρες υποδοχής τους.
Μιά γρίππη που προκύπτει στην Ινδία ή στην Κίνα θα αγγίξει το τελευταίο ευρωπαικό χωριό σε μερικές ημέρες.
Με την παραμικρή υγειονομική κρίση (όπως με τον κορονοιό, που δεν είναι μικρή κρίση), οι ευρωπαικές χώρες που παρήγαγαν τα πάντα πρίν 30 χρόνια,δεν μπορούν να προσφέρουν απλά πράγματα όπως μάσκες και αναπνευστήρες στα νοσοκομεία τους.
Η πολιτική της παγκοσμιοποίησης πέτυχε θα μπορούσαμε να πούμε.Ναι.Αλλά τώρα θα καταρρεύσει πλήρως.
Είναι τώρα ανάγκη να δούμε πώς αντιλαμβάνονται σήμερα οι Ευρωπαίοι πολίτες την Ευρώπη.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν γνωρίζουν φυσικά στην συντριπτική τους πλειοψηφία αυτά που περιέγραψα παραπάνω.Δεν θα μπορούσαν άλλωστε, όπως και δεν γνωρίζουν ακριβώς το πρόγραμμα κάθε κόμματος όταν πάνε να ψηφίσουν.Δεν γνωρίζουν ποιές είναι οι αρμοδιότητες του ευρωπαικού συμβουλίου, της ευρωπαικής επιτροπής, και του ευρωπαικού κοινοβουλίου.Δεν γνωρίζουν τι προέβλεπε η συνθήκη της Ρώμης του 1958.Οταν ψηφίζουν γιά ευρωβουλευτές, δεν τους εξηγεί κανείς τι είναι η Ευρώπη, και γιατί ψηφίζουν.Δεν μπορούν να γνωρίζουν τι προβλέπει η συνθήκη του Μάαστριχτ, ή η συνθήκη Σέγκεν.Δεν γνωρίζουν ότι δεν έχει κανένα νόημα να υπάρχει υπουργείο Γεωργίας δεδομένου ότι όλες οι αρμοδιότητες γιά την Γεωργία έχουν εκχωρηθεί στην Ευρώπη.Δεν γνωρίζουν ότι δεν έχει νόημα η ύπαρξη υπουργείου βιομηχανίας δεδομένου ότι όλες οι αρμοδιότητες έχουν εκχωρηθεί στις Βρυξέλλες.Δεν γνωρίζουν ότι δεν έχει νόημα να ζητούν από τις Βρυξέλλες αλληλεγγύη λόγω κορονοιού, δεδομένου ότι η Ευρώπη δεν έχει αρμοδιότητα επί θεμάτων υγείας(απλά συντονίζει πολιτικές υγείας)Κλπ...
Ο γραφειοκρατικός μηχανισμός των Βρυξελλών, αλλά και οι ευρωπαικές κυβερνήσεις αρέσκωνται άλλωστε σ΄αυτές τις ασάφειες που βολεύει τους πάντες.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες, γνωρίζουν ότι μέσω της Ευρωπαικής Ένωσης
-μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα εντός της Ευρώπης
-μπορούν να παράγουν προιόντα και υπηρεσίες που είναι ελεύθερα προσβάσιμα σε όλους τους ευρωπαίους πολίτες.
-υπάρχουν ευρωπαικά προγράμματα μέσω των οποίων μπορούν να χρηματοδοτήσουν μιά επιχειρηματική τους ιδέα
-υπάρχουν κάποιες επιδοτήσεις που μπορούν να λάβουν γιά κάποιες καλλιέργειες τους
Αυτά βασικά.
Οταν όμως τα πράγματα γίνονται δύσκολα, όπως με τα γεγονότα του Εβρου ή με τον κορονοιό, θέλουν εθνικά σύνορα που να φυλάγονται.
Τι θα γίνει από εδώ και πέρα, ιδίως μετά τον κορονοιό και τα γεγονότα στον Εβρο;
Υπάρχει πάντα η δυνατότητα του ατυχήματος.Μπορεί να αποχωρήσει μιά μεγάλη χώρα και όλο αυτό το κατασκεύασμα να καταρρεύσει.
Ομως το πιό πιθανό, επειδή είναι προς το συμφέρον όλων, είναι η Ευρωπαική ένωση να μήν καταρρεύσει, αλλά να αλλάξει ριζικά.Πρός ποιά κατεύθυνση, δεν μπορεί κανείς να το γνωρίζει.Πάντως μεγάλο μέρος της ιδεολογίας περί παγκοσμιοποίησης, θα εγκαταλειφθεί.Θα πρέπει εκ νέου να καθοριστούν οι αρμοδιότητες των εθνικών κρατών και της Ενωσης, και το πιό πιθανό είναι ότι θα βαδίσουμε πρός μιά ομοσπονδία αλλά με ιδιαιτερότητες.Θα είναι μιά ομοσπονδία εθνικών κρατών( που θα συνεχίσουν να έχουν την εθνική τους κυριαρχία).Δεν πρόκειται στο άμεσο μέλλον, η Ευρώπη να γίνει ομοσπονιακό κράτος όπως οι ΗΠΑ.
Οτι και να κάνουν οι κυβερνώντες, η Ευρώπη θα μετατραπεί σταδιακά σε φρούριο.Και το φρούριο θα ισχυροποιείται συνεχώς τα επόμενα χρόνια.Αυτό προκύπτει από τις μεγάλες ροπές της Ιστορίας που περιέγραψα στην προηγούμενη ανάρτηση μου..
H Eυρωπαική οικοδόμηση ήταν, είναι, και θα είναι δύσκολη.Δεν είναι μόνο οι πολιτικές και οικονομικές διαφορές μεταξύ των κρατών.Είναι και οι διαφορές μεταξύ των ευρωπαικών λαών και των κρατών.Οι λαοί πιέζουν τις κυβερνήσεις.Και οι κυβερνώντες, αν έχουν ισχυρή πολιτική βούληση μπορούν να πιέσουν τους λαούς να αποδεχθούν λύσεις που εκ πρώτης όψεως δεν θα φαίνονταν αποδεκτές,αν και σήμερα, γενικά μιλώντας, δεν υπάρχουν στην Ευρώπη ισχυρές πολιτικές προσωπικότητες που θα μπορούσαν να επιβάλλουν λύσεις στους ευρωπαικούς λαούς.Το σίγουρο είναι ότι οι διαφορές μεταξύ λαών και κυβερνώντων,δεν κρατούν για πολύ.Η οι λαοί υποχωρούν ή οι κυβερνώντες υποχωρούν κάποια στιγμή, και οι κυβερνώντες αργά ή γρήγορα εκφράζουν και πάλι τους λαούς.
Αυτό που έχει σημασία, είναι ότι εδώ και πολλά χρόνια είναι οι ευρωπαικοί λαοί που υποχρεώνουν τους ηγέτες να αλλάξουν τις θέσεις τους, και όχι το αντίθετο.Κι αυτό, διότι νοιώθουν ανασφαλείς.Νοιώθουν ότι δέχονται μιά συνεχόμενη και δίχως τελειωμό εισβολή, η οποία θα αλλοιώσει τον τρόπο ζωής τους.Πολλοί νοιώθουν πλέον σαν ξένοι στη χώρα τους.Αυτός ο φόβος, είναι πλέον κοινό στοιχείο μεταξύ των ευρωπαικών λαών.
Ασχέτως αν αυτός ο φόβος είναι υπερβολικός ή όχι, το γεγονός είναι ότι προηγήθηκαν πολλά γιά τα οποία οι κυβερνήσεις τους δεν έκαναν τίποτα : τρομοκρατικές ενέργειες,αποδοχή εκατομμυρίων προσφύγων και μεταναστων χωρίς να ζητηθεί η γνώμη των λαών,καθημερινές συμπεριφορές αλλοδαπών που δεν δείχουν ιδιαίτερο σεβασμό στα ήθη και έθιμα των ευρωπαικών χωρών, το ισλαμικό κράτος και τις βίαιες εικόνες των ισλαμιστών που είδαν για πρώτη φορά οι ευρωπαικοί λαοί('οχι βέβαια οι έλληνες που τους έχουν βιώσει στο πετσί τους εδώ και αιώνες) απο το 2013 και μετά,κλπ...
Γι αυτή την κατάσταση, μεγάλη ευθύνη έχει και η Αριστερά, η οποία δεν έπιασε τον λαικό παλμό.Γι αυτό και δεν παίζει πλέον σημαίνοντα ρόλο στις ευρωπαικές χώρες.Η πολιτική αντιπαράθεση γίνεται πλέον μεταξύ Κέντρου και Δεξιάς, και η τάση είναι, στο μέλλον η πολιτική αντιπαράθεση να γίνεται μεταξύ κεντροδεξιάς και Δεξιάς.
Οι ευρωπαικοί λαοί είναι αυτοί που αντέδρασαν έντονα σ΄αυτά που συνέβησαν στον Εβρο, και υποχρέωσαν τις κυβερνήσεις τους να αντιδράσουν.Οι ευρωπαικοί λαοί το είδαν σαν μιά νέα εισβολή μεταναστών και προσφύγων στην χώρα τους.Οι ευρωπαικοί λαοί δεν θα αντιδρούσαν όπως το έκαναν,αν οι Τούρκοι έκαναν επίθεση στον Εβρο.Πάντως όχι τώρα.Δεν έχουν ακόμα αυτή την ωριμότητα.Θα την αποκτήσουν στο μέλλον μετά από αυτό που έγινε, αν τους βοηθήσουμε και εμείς ώς Ελληνες με τις πράξεις και τις ενέργειες μας.
Αρα, στην σκακιέρα, η Ευρώπη είναι πλέον εδώ ως φρούριο γιά να μείνει είτε μας αρέσει είτε όχι.
Ομως με τα γεγονότα στον 'Εβρο, προέκυψε και κάτι άλλο που θα μείνει.Είναι η πρώτη φορά στην Ιστορία, που ευρωπαικές Δυνάμεις από περίπου όλες τις χώρες έσπευσαν να προστατέψουν ένα ευρωπαικό σύνορο.Το βήμα έγινε εύκολα.Την επόμενη φορά, το βήμα θα είναι περίπου αυτόματο.Είναι πρώτη φορά που εκφράζεται η "ευρωπαική κυριαρχία" επί των εδαφών της.Μέχρι τώρα μιλούσαμε μόνο για εθνική κυριαρχία της κάθε ευρωπαικής χώρας επί των εδαφών της.Αυτό το βήμα που έγινε, θα μπορούσε να είναι πολύ πιό τρανταχτό και να μείνει στο υποσυνείδητο των ευρωπαικών λαών, αν οι ευρωπαικές χώρες έστελναν στον Εβρο στρατιώτες και όχι αστυνομικούς.Γιά αυτό όμως, δεν φταίνε οι ευρωπαικές κυβερνήσεις, αλλά η ελληνική κυβέρνηση.Πολλές ευρωπαικές κυβερνήσεις πρότειναν μόνες τους να στείλουν στρατό.Ο Μητσοτάκης δεν κατάλαβε μέσα στην πίεση που δέχθηκε, την σημασία αυτών των προτάσεων γιά το μέλλον.Αν τώρα υπήρχαν στον Εβρο 500 στρατιώτες από κάθε ευρωπαική χώρα, θα είχαμε συμβάλλει τα μέγιστα, και χωρίς να το συνειδητοποιήσει κανείς,στην δημιουργία ενός de facto ευρωπαικού στρατού, πρίν το προβλέψουν οι Ευρωπαικές Συνθήκες.Aυτό όμως το λάθος του Μητσοτάκη δεν είναι μή αναστρέψιμο, αν έστω και τώρα, το έχει αντιληφθεί.
2/Η ΤΟΥΡΚΙΑ
Η Τουρκία είναι αναμφίβολα μιά μεγάλη χώρα.Δεν χρειάζεται εδώ να περιγράψουμε αυτά που γνωρίζουμε όλοι.
Να πούμε απλά τα εξής
Η οικονομία της είναι σε πολλή κακή κατάσταση, και με την Νομισματική Πολιτική που ακολουθεί, αλλά και με τον κορονοιό, η κατάσταση θα γίνει χειρότερη.Η οικονομική κατάρρευση της χώρας είναι πρό των πυλών.Ακόμα όμως κι΄αν η τουρκική οικονομία δεν καταρρεύσει από μόνη της,η Ευρώπη μπορεί με τις κατάλληλες οικονομικές κυρώσεις, να την οδηγήσει σε κατάρρευση, αν το θελήσει.Και η Τουρκία το γνωρίζει, αλλά δεν πιστεύει ότι η Ευρώπη θα προβεί σε τέτοιες κινήσεις.Η Τουρκία δεν είναι μιά υπερδύναμη όπως η ίδια το προβάλλει :έχει ένα ΑΕΠ που είναι 4 φορές το ελληνικό.
Διπλωματικά, η Τουρκία είναι απομονωμένη.
Τα ερείσματα της είναι κάποιες μουσουλμανικές χώρες(όχι οι αραβικές)και σε χώρες του τρίτου κόσμου που δεν παίζουν κάποιο ιδιαίτερο ρόλο στην διεθνή σκακιέρα.Μπορεί να συνομιλεί με τον Τράμπ, αλλά έχει χάσει την επιρροή της στις ΗΠΑ (Αμερικανική Διοίκηση,Γερουσία,Τύπος, κοινή γνώμη είναι εχθρικά προσκείμενες στην Τουρκία).Τα έχει βάλει με την Κίνα,με την Ινδία, την Αίγυπτο, και το Ισραήλ.Δεν έχει καμμιά επιρροή επι της Ρωσίας.
Οι σχέσεις της με την Ευρώπη, ιδιαίτερα μετά τα γεγονότα στον Εβρο,είναι μή "βιώσιμες", και συνεχώς θα χειροτερεύουν , αν βοηθήσουμε και εμείς.Μπορεί να συνομιλεί με την Μέρκελ, αλλά η Μέρκελ είναι πλεόν παρελθόν.Αλλωστε οι επαφές με την Μέρκελ, ήταν όπως συνηθίζει πάντα η Γερμανία, οικονομικά ψιλοπαζαρέματα.Η Μέρκελ δεν είχε σχέση με τον Κόλ ή τον Μιτεράν.Δεν ήταν οροματίστρια.Δεν επινόησε λεωφόρους για το μέλλον.Και όπως είπαμε και προηγουμένως, οι Ευρωποαικοί λαοί είναι αυτοί που πιέζουν τους κυβερνώντες, και όχι το αντίθετο.Και οι λαοί είναι ιδιαίτερα εχθρικά προσκείμενοι προς την Τουρκία.
Επιπλέον, η Τουρκία έχει εμπλακεί σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις.Οι επιχειρήσεις αυτές είναι υπεράνω των δυνάμεων της, και αυτό δεν το γνωρίζει.Υπερεκτιμά τις δυνάμεις της και υπο-εκτιμά τις δυνάμεις των γειτόνων της.
Τέλος, η Τουρκία έχει υποστεί πολλές ήττες τον τελευταίο καιρό.Είναι ένα λαβωμένο θηρίο που προσπαθεί να πιαστεί από κάπου και να προβάλλει ότι συνεχώς κερδίζει κάτι, αλλά αν δεν τα καταφέρει,θα επιλέξει μιά οδό διαφυγής, αν αυτή η διαφυγή της προσφερθεί.
Αυτό που την καθιστά σήμερα επικινδυνη για τον Ελληνισμό (αλλά όχι μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα )είναι ότι είναι λαβωμένη.Μπορεί να κάνει οτιδήποτε, ακόμα και κάτι παράλογο.Το όριο της είναι η απέναντι ισχύς.Αν νοιώσει απέναντι της αποτρεπτική ισχύ 9και εδώ δεν εννοώ μόνο την στρατιωτική ), θα κάνει πίσω.Αν νοιώσει ότι την παρακαλάμε γιά έναν συμβιβασμό,θα δράσει εναντίον του ελληνισμού.Το θέλει πολύ, ιδίως μέχρι το 2022.Η ισλαμική Τουρκία του σήμερα θα ήθελε πολύ να δείξει ότι μπορεί καλύτερα εναντίον του ελληνισμού, απ ' ότι κατάφερε ο Ατατουρκ το 1922.
Μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα η Τουρκία δεν είναι απειλή γιά τον Ελληνισμό.Εχει εντός της, 15 με 20 εκατομμύρια Κούρδους, δηλαδή το ένα τέταρτο του πληθυσμού της.Καμμιά χώρα, όσα μέτρα κι' αν λάβει΄, δεν μπορεί να επιβιώσει πολεμώντας εναντίον του 20% του πληθυσμού της.Ούτε πλέον μπορεί να κάνει μιά επιπλέον γενοκτονία.Η Τουρκία, δεν μπορεί να επιβιώσει μελλοντικά με την σημερινή της μορφή.
3/ Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Μιλώντας γιά τον Ελληνισμό στην σκακιέρα, αυτό που πρέπει εξ αρχής να υπογραμμίσω, είναι ότι όλα τα καλά και τα κακά που του έχουν συμβεί τα τελευταία 200 χρόνια, οφείλονται στις ηγεσίες του.Ολα τα δεινά του ελληνισμού οφείλονται κατά 99% σε λάθη των κυβερνώντων, και όχι σε έξυπνες ή κακόβουλες ενέργειες των ξένων.Οι ξένοι,απλά χρησιμοποίησαν αυτά τα λάθη, πρρός όφελος τους.
Οταν κάθεσαι πάνω απο μιά σκακιέρα,πρέπει να παρατηρείς και να περιγράφεις τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία ενός παίκτη.Και το πιό αδύνατο σημείο του Ελληνισμού ήταν, και σε μεγάλο βαθμό είναι και σήμερα, οι ηγεσίες του.Αυτό είναι ένα παράδοξο που ισχύει μόνο γιά τον Ελληνισμό.Πολλοί άλλοι ηγέτες άλλων χωρών έκαναν λάθη, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό, και όχι τόσο συστηματικά.
Θα δώσω ένα παράδειγμα έστω και χοντροκομμένο γιά να εξηγήσω τι εννοώ.Όταν το 2008 νομίζω, ετίθετο θέμα να μπεί η Αλβανία στο ΝΑΤΟ,αν έπιανα έναν άνθρωπο αγράμματο στον δρόμο και του έλεγα θέλω την γνώμη σου για το αν η Ελλάδα πρέπει να δεχθεί την είσοδο της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ, δηλαδή να την κάνουμε σύμμαχο χώρα.Αλλά, πρίν μου απαντήσεις θέλω να ξέρεις ότι η Ελλάδα είναι σε εμπόλεμη κατάσταση με την Αλβανία,και επιπλέον της ζητάμε να αναγνωρίσει και να προφυλάξει τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, αλλά κάνει ότι δεν καταλαβαίνει.Εγώ νομίζω ότι θα μου έλεγε, μα αφού είμαστε σε κατάσταση πολέμου με την Αλβανία, πώς θα την κάνουμε σύμμαχο;Θα μου έλεγε νομίζω, ότι πρώτα πρέπει να υπογραφεί συνθήκη εκκεχειρίας, και μετά βλέπουμε.
Τι έκανε όμως η τότε "ηγεσία" της χώρας;Εβαλε την Αλβανία στο ΝΑΤΟ, χωρίς κανέναν όρο και προυπόθεση.Δεν έχει νόημα σ΄αυτή την ανάρτηση να αναζητήσουμε αν αυτές οι αποφάσεις των ελληνικών "ηγεσιών" είναι πράξεις εθνικής προδοσίας ή αν οφείλονται σε λόγους πνευματικής νωθρότητας των συγκεκριμμένων "ηγετών".Αυτό όμως που πρέπει να έχουμε ως δεδομένο όταν αξιολογούμε την κατάσταση της χώρας στα πλαίσια των διεθνών αντιπαραθέσεων της, είναι ότι έχουμε εξ αρχής ένα αδύναμο σημείο : την ηγεσία της χώρας.
Και να έχεις τον ισχυρότερο στρατό στον κόσμο,και να έχεις την ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη, όταν δεν ξέρει η ηγεσία, πώς να χρησιμοποιήσει την ισχύ της, είναι σαν να μήν έχει καμμία απολύτως ισχύ.Οι γενικεύσεις δεν είναι καλό πράγμα.Ομως στην προκειμένη περίπτωση, αν αναφέρω κάποιες εξαιρέσεις, απλά θ΄αναδείξω και πάλι τον κανόνα.
Γιά να ολοκληρώσω την άποψη μου γιά το πιό αδύνατο σημείο του Ελληνισμού, πρέπει να περιγράψω και μερικές απόψεις μου γιά την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Προσωπικά, από τότε που γνώρισα και μελέτησα το έργο του Π.Κονδύλη,και κατάφερα να αποκοπώ από όλες τις ιδεολογίες (ως κατασκευασμένες από ανθρώπους θεωρίες τις περιέγραφε ο Π.Κονδύλης), δεν ψηφίζω και δεν συμμετέχω στην κομματοσκυλική πολιτική.Εχω όμως την αίσθηση, ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι σε γενικές γραμμές μιά σχετικά καλή κυβέρνηση εως τώρα.Σχετικά καλή, σε σχέση με τις κυβερνήσεις που είχε η χώρα από το 1974 μέχρι και τον Ιούλιο του 2019.
Ο Πρωθυπουργός είναι βέβαια άπειρος.Κάνει λάθη.Αλλά και όλοι οι έμπειροι κάνουν λάθη.Εχει μιά πολύ καλή παιδεία.Διάλεξε μάλλον καλούς συνεργάτες.Η επιλογή του γιά την Προεδρία της Δημοκρατίας ήταν κατά την γνώμη μου λανθασμένη, αλλά συμβαίνουν και αυτά, σε όλους.Στην σκακιέρα της διεθνούς αντιπαράθεσης τα πήγε μέχρι τώρα σχετικά καλά, αν και έκανε και κάποια σημαντικά λάθη, όπως:
-το ότι δεν ζήτησε από τους Ευρωπαίους στρατό όπως προανέφερα.
-μετά το τουρκο-λυβικό σύμφωνο για τα θαλάσσια σύνορα, δεν ανακήρυξε την Αοζ, ή έστω δεν έστειλε συντεταγμένες στον ΟΗΕ γιά να προβάλλει τα ελληνικά συμφέροντα.
-μετά το τουρκο-λυβικό σύμφωνο,έβγαζε προς τα έξω μιά εικόνα ότι περίπου παρακαλούσε την Τουρκία για διάλογο.Οταν έχεις μπροστά σου μιά αρκούδα που θέλει να σου επιτεθεί, δεν έχει νόημα να την καλοπιάσεις.Αυτό δείχνει αδυναμία.Προστατεύεσαι άμεσα, και αμέσως αρχίζεις να αντιπαρατίθεσαι με όσα μέσα διαθέτεις,και συνεχώς γιά να της κάνεις την ζωή δύσκολη, και να δείξεις ότι δεν φοβάσαι.
-Ακόμα και όταν έγινε αντιληπτό, τί πήγαινε να κάνει η Τουρκία στον Εβρο, φαίνεται ότι ήταν διατεθειμένος να πάει να συναντήσει τον Ερντογκάν στην Σόφια.Μέγα λάθος.Επρεπε να ζητήσει την σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.Να προβάλλει ότι σταματά άμεσα κάθε διάλογος με την Τουρκία(αφού ήξερε ότι η άλλη πλευρά δεν ήθελε διάλογο),Να ζητήσει να μιλήσει στο Γερμανικό και στο Γαλλικό κοινοβούλιο, ώστε να έρθει άμεσα σε επαφή με τους ευρωπαίους βουλευτές και τους ψηφοφόρους τους, που είναι φιλικά προσκείμενοι πρός την Ελλάδα, και με τον τρόπο αυτό, οι βουλευτές ιδιώς οι Γερμανοί, να μειώσουν τα περιθώρια ελιγμών και ψευτο-παζαριών της Μέρκελ με τον Ερντογκάν.Επρεπε να δημοσιεύσει άρθρα στις μεγάλες εφημερίδες της Δύσης, περιγράφοντας την κατάσταση.Και πολλά άλλα.
Ας πούμε όμως ότι η μεγάλη αδυναμία της ηγεσίας που περιέγραψα παραπάνω δεν υπάρχει ή με έναν μαγικό τρόπο η ηγεσία σταματά να είναι το αδύνατο σημείο του ελληνισμού.Τι άλλο μπορούμε να διακρίνουμε γιά τον ελληνισμό πάνω στην σκακιέρα της διεθνούς αντιπαράθεσης;
Σε ότι αφορά τα οικονομικά,η Ελλάδα βίωσε μιά απίστευτα δύσκολη δεκαετία, ιδίως λόγω των σοβαρών σφαλμάτων των κομματοσκυλικών δυνάμεων.Λόγω δηλαδή έλλειψης και πάλι, ικανής ηγεσίας.Η ηγεσία της χώρας οδήγησε η ίδια, την χώρα στην οικονομική καταστροφή.Σήμερα έχουμε τον κορονοιό,αλλά θα περάσει και αυτό.
Η οικονομία ξαναστέκεται σιγά σιγά στα πόδια της.Θα πάρει όμως χρόνο, και για τα επόμενα 3-4 χρόνια, η χώρα θα συνεχίσει να είναι αδύναμη ως προς την οικονομία της.Η χώρα όμως εξασφάλισε κάποια πολύ σημαντικά πράγματα:έχει ένα πολύ ισχυρό νόμισμα,χαμηλό πληθωρισμό,επιχειρήσεις που επιβίωσαν από την κόλαση και άρα είναι πολύ ανθεκτικές, και προπάντων, θεσμική θωράκιση στα δημοσιο-οικονομικά της χώρας.Οι ηγέτες της σήμερα και στο μέλλον δεν θα μπορούν πλέον να οδηγήσουν την χώρα σε χρεοκοπία μέσω δανεισμού.Η Ελλάδα δεν πρόκειται να ξαναχρεοκοπήσει, διότι απαλαμβάνει πλέον μιά θεσμική θωράκιση μέσω του ευρώ και των υφιστάμενων ευρωπαικών μηχανισμών ελέγχου.Η Ελλάδα θα ανακάμψει δυναμικά, αν και ξέρουμε ότι δεν θα είναι από αύριο.Γνωρίζουμε όμως την τάση και αυτό είναι πολύ σημαντικό στην οικονομία.
Σε ότι αφορά τις ένοπλες δυνάμεις,λόγω και πάλι της ελληνικής "ηγεσίας" που οδήγησε την χώρα στην οικονομική καταστροφή,τα πράγματα είναι δύσκολα,και θα είναι δύσκολα γιά τα επόμενα τρία τέσσερα χρόνια, αλλά όχι απελπιστικά.Εγιναν ήδη πολλά τους τελευταίους μήνες γιά τα εξοπλιστικά, και θα γίνουν κι΄άλλα.Η άμεση ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας είναι προτεραιότητα, και ορθά.Η δυνατότητα να ενταχθούν στον στόλο κάποια από τα σκάφη που αποσύρονται για οικονομικούς λόγους ή γιά λόγους αλλαγής στρατηγικής από το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό, θα είναι μιά πολύ καλή και οικονομική λύση γιά τα επόμενα 3-4 χρόνια.Η συμφωνία για τα F35 πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν.Μιά πιό στενή συνεργασία με την Γαλλία γιά τα εξοπλιστικά, πρέπει να εξασφαλιστεί, ώστε πέρα από την ενίσχυση των ΕΔ, να προκύψουν και νέες και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα.
Υπάρχουν και πολλές άλλες απλές και έξυπνες λύσεις που πρέπει να εφαρμοστούν, γιά να αυξηθεί η ισχύς των ΕΔ γιά τα επόμενα 3-4 χρόνια που είναι κρίσιμα λόγω των οικονομικών προβλημάτων.Γιά παράδειγμα,ξέρουμε όλοι ότι σε κάθε ένα από τα μεγάλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου υπάρχουν 7 με 8 χιλιάδες στρατιώτες.Οι ακρίτες είναι εκεί, και τον χειμώνα δεν δουλεύουν, και παίρνουν ένα επίδομα ανεργίας.Θα μπορούσε να τους προταθεί εθελοντικά, αντι να λαμβάνουν το επίδομα ανεργίας, να ενταχθούν στον στρατό κατά την διάρκεια του χειμώνα, και να λαμβάνουν ένα κανονικό μισθό, με την προυπόθεση ότι θα πρέπει να παρουσιάζονται στο στρατόπεδο γιά μιά ώρα και το καλοκαίρι.Και τα εισοδήματα των ακριτών θα αυξηθούν , και η ισχύς του Στρατού Ξηράς θα αυξηθεί κατά 10.000 άνδρες, και αυτό με σχετικά χαμηλό κόστος για το κράτος.Το ίδιο θα μπορούσε με κάποιες παραλλαγές να γίνει και στον Εβρο, αλλά και στην Κύπρο.Δεν θα ήταν και μικρό πράγμα να αυξηθούν οι Δυνάμεις Ξηράς κατά 20 ή 30 χιλιάδες με μικρό κόστος.
Μιλώντας όμως γιά τις ένοπλες δυνάμεις και την αποτρεπτική ισχύ,το μεγάλο πρόβλημα γιά τον Ελληνισμό, ήταν και είναι η Κύπρος.Η ελλάδα με τις σημερινές δυνάμεις της, μπορεί να κρατήσει τα ελληνικά σύνορα ανέπαφα.Κάποια μικρά ακατοίκητα νησιά, μετά από αιφνίδιες κινήσεις θα μπορούσαν να καταληφθούν από την Τουρκία έστω και προσωρινά, αλλά σε γενικές γραμμές η Ελλάδα μπορεί να προστατέψει τα σύνορα της.Η Κύπρος είναι άλλη περίπτωση.Η απόσταση είναι μεγάλη.Αν εμπλακεί η Ελλάδα σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στα σύνορα της, δεν θα μπορεί να στείλει δυνάμεις, όχι επειδή δεν θα έχει να στείλει, αλλά επειδή αυτές οι δυνάμεις θα είναι εύκολος στόχος, και δεν θα φθάσουν επί τόπου ποτέ.Πρέπει οι δυνάμεις να υπάρχουν επι τόπου, ή εκεί κοντά (Ισραήλ, Αίγυπτος, Συρία).Η ΕΛΔΥΚ δεν αρκεί.Εχει γίνει κάποια δουλειά με την Εθνοφρουρά, αλλά δεν φθάνει.Η Κύπρος χρειάζεται Ναυτικό και Αεροπορία επί τόπου γιά να αντέξει.Και κυρίως, χρειάζεται ψυχολογία, που δεν την έχει.Ο στρατός της πλάκας στα κατεχόμενα, δεν είναι πρόβλημα.Η ψυχολογία στα πλαίσια ενός (και ψυχολογικού) πολέμου, είναι ένα σοβαρό πρόβλημα αν δεν υπάρχει ελληνική στρατιωτική παρουσία εκεί ή κοντά.
Διπλωματικά τώρα, η Ελλάδα έχει μιά καλή σχετικά διεθνή παρουσία.Οι σχέσεις της με την Ρωσία, τον Αραβικό κόσμο, την Ινδία,την Βραζιλία,τις χώρες της Αφρικής (ιδίως την Αιθιοπία) θα μπορούσαν να είναι καλύτερες.Αυτό όμως που είναι πολύ πιό σημαντικό, και που δεν κατάλαβαν ποτέ οι "ηγεσίες" της, είναι ότι η Ελλάδα είναι σε ότι αφορά την διπλωματία, μιά υπερδύναμη.
Ναι, υπερδύναμη.Λόγω της ιστορίας της και του γεγονότος ότι είναι η κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού, η Ελλάδα έχει ένα διπλωματικό βάρος που είναι δυσανάλογα μεγαλύτερο από το γεωπολιτικό της βάρος.Είναι αυτό που ονομάζεται "soft power". Οταν ο Ομπάμα, ήθελε να αφήσει την παρακαταθήκη του (να "χτίσει την υστεροφημία του) με μιά τελευταία του επίσκεψη ως Πρόεδρος των ΗΠΑ,, δεν πήγε στο Ουζμπεκιστάν ή στην Αγγλία.Ηρθε στην Ελλάδα,γιά να αντλήσει ας πούμε μιά ηθική νομιμοποίηση γιά την θητεία του.Οταν ο Μακρόν θέλησε να βγάλει τον περίφημο λόγο του πρός τους ευρωπαικούς λαούς για την ας την πούμε επανεκκίνηση της Ευρώπης, δεν πήγε στην Ρώμη ή στο Βερολίνο.Ηρθε στην Αθήνα.Ηταν ένας πολύ ισχυρός συμβολισμός.
Οταν ετίθετο το θέμα να διωχθεί η Ελλάδα από το Ευρώ, διότι και πάλι η η "ηγεσία" της τα είχε κάνει θάλασσα,η Ελλάδα παρέμεινε τελικά στο ευρώ, όχι επειδή οπως πολλοί ισχυρίζονται υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο,αλλά επειδή η Γαλλία και η Ιταλία, δεν δέχθηκαν, η κοιτίδα του Δυτικού πολιτισμού, να διωχθεί από το ευρώ ως κοινός απατεώνας ή ταραξίας.
Αυτός ο ισχυρός συμβολισμός της Ελλάδας δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ από τους "ηγέτες" της στο διπλωματικό πλαίσιο.
Αυτή είναι η δική μου ματιά σε ότι αφορά την σκακιέρα της Διεθνούς αντιπαράθεσης μετά τα γεγονότα στον Εβρο.Ελπίζω σύντομα να γράψω και την τελευταία ανάρτηση μου γύρω από αυτό το θέμα (μέρος 3ο), στην οποία θα επικεντρωθώ στο τι θα΄πρεπε κατ΄ατην γνώμη μου,να κάνει από εδώ και στο εξής η Ελλάδα, μετά τα γεγονότα στον Εβρο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails