Μιλώντας γενικά γιά την πολιτική σε μιά δημοκρατική χώρα, νομίζω ότι μπορούμε να πούμε απλοποιώντας, ότι η πολιτική είναι
-η διαμορφωση μιάς πολιτιστικής πρότασης που προτείνεται στο συλλογικό υποκείμενο
-η ικανοτητα μεταδοσης της πρότασης από τον προτείνοντα πολιτικό φορέα-πομπό.
-η αποδοχή αυτής της πρότασης από την πλειοψηφία του συλλογικού υποκειμένου-δέκτη.
-η επιτυχής υλοποίηση της πρότασης
Με άλλα λόγια, η πολιτική δράση, απαιτεί ταυτόχρονα, ολοκληρωμένη πολιτιστική πρόταση , πομπούς, δέκτες που στην πλεοψηφία τους να την αποδέχονται, και επιτυχή υλοποίηση.
Υπάρχουν κατά συνέπεια τέσσερα επίπεδα γιά την πολιτική δράση που είναι αλληλένδετα.Μπορεί να υπάρχει ο πολιτικός φορέας και να είναι ξεκάθαρη η πρόταση.Αν όμως δεν μπορεί να πεισθεί η πλειοψηφία, ο στόχος αυτός (η πολιτιστική πρόταση) δεν θα οδηγήσει πουθενά.Αυτή είναι και η μεγάλη δυσκολία της πολιτικής δράσης.Τέλος, ακόμα κι΄αν υπάρχει η πρόταση, ο πομπός και οι δέκτες, πρέπει να επιτευχθεί η υλοποίηση της πρότασης.
Σ΄αυτές τις κύριες προυποθέσεις, μπορεί να προστεθεί ενδεχομένως και μιά πέμπτη, που έχει να κάνει , με έκτακτες και περιορισμένες μέσα στον ιστορικό χρόνο, προτάσεις και δράσεις , που μπορεί να είναι αναγκαίες λόγω τυχόν ιστορικών ιδιαιτεροτήτων του συλλογικού υποκειμένου, γιά το οποίο θέλουμε να ενεργήσουμε πολιτικά.
Η ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ
Η πρώτη προυπόθεση αφορά τα συλλογικά υποκείμενα που βαδίζουν, και επιθυμούν να συνεχίσουν και στο μέλλον, να βαδίσουν μέσα στην ιστορία.Αν δεν επιθυμούν να βαδίσουν μαζί και στο μέλλον, η πρόταση δεν απαιτείται.
Η πρόταση, μπορεί να έχει ιδεολογικά περιτυλίγματα γιά να είναι πιό ελκυστική, αλλά επί της ουσίας, πρέπει να προτείνει ένα ξεκάθαρο δρόμο γιά το μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο μέλλον.Με άλλα λόγια, ο πολιτικός φορέας που την προτείνει,πρέπει με ρεαλιστικό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την πραγματικότητα, αλλά και προσπαθώντας να προβλέψει τις συνέπειες των σημερινών ιστορικών διεργασιών,να δείξει ξεκάθαρα πού θέλει να οδηγήσει το συλλογικό υποκείμενο σε π.χ. 30 χρόνια από τώρα, αλλά και από ποιό δρόμο θα γίνει αυτό εφικτό(θεσμοί, δικλείδες ασφαλείας,αξίες,...)
Η πρόταση πρέπει κατά καιρούς να επικαιροποιείται.
Η πρόταση πρέπει να βασίζεται σε στέρεο έδαφος.Με άλλα λόγια γιά να προκύψει το "που πάμε", πρέπει πρώτα να έχουμε ξεκαθαρίσει το "από που ερχόμαστε", καθώς και το "πού βρισκόμαστε σήμερα".Θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε εθνική στρατηγική.Εχω περιγράψει σ΄αυτό το ιστολόγιο στο παρελθόν, τι εννοώ με τον όρο στρατηγική (βλέπε την ανάρτηση μου "η τέχνη της στρατηγικής")
Η πρόταση πρέπει να έχει στόχο να διαμορφώσει, θετικά γιά το συλλογικό μας υποκείμενο, την Ιστορία, η να επιδράσει επί της Ιστορίας, μέσω συγκεκριμμένων ενεργειών.Αντίθετα, η μη ύπαρξη πρότασης από ένα συλλογικό υποκείμενο, έχει ως συνέπεια, την επίδράση της Ιστορίας επί του συγκεκριμμένου συλλογικού υποκειμένου, το οποίο θα δεχθεί αυτή την όποια επίδραση, παθητικά.
Η πρόταση, είναι ένα όραμα γιά το μέλλον.Θα΄πρεπε να είναι μιά αρκετά ακριβής εικόνα της χώρας σε π.χ. 30 χρόνια, όπως την οραματίζεται ο πολιτικός φορέας που την προτείνει σήμερα.
Η πρόταση προτείνει μιά συλλογική πορεία στο μέλλον.Δεν μπορεί και δεν πρέπει να προτείνει π.χ. ένα επίδομα γιά τους νυχτοφύλακες των μουσείων.Δεν ασχολείται με τέτοια θέματα μιά πρόταση.
Κατά την γνώμη μου, στην Ελλάδα, αυτή η πρόταση, αυτή η πρώτη προυπόθεση, δεν υπάρχει σήμερα.Ούτε εικάζω ότι θα υπάρξει σύντομα, διότι απλούστατα, τόσο οι πολιτικοί μας ηγέτες όσο και η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών δεν έχουν κάν κατανοήσει την μή ύπαρξη της.Συγχέουν εδώ και πολλές δεκαετίες τα κυβερνητικά προγράμματα των κομμάτων που αφορούν ασήμαντα πράγματα της επόμενης τετραετίας, με την πολιτιστική πρόταση όπως την περιγράφω παραπάνω.
Αν κοιτάξουμε πρός το παρελθόν, αρχίζοντας από τις αρχές του εικοστού αιώνα μέχρι και σήμερα, νομίζω ότι μόνο δύο φορές προέκυψε μιά τέτοια πρόταση.
-η πρόταση του Ελευθέριου Βενιζέλου η οποία έγινε και πράξη.
-η διακύρηξη της 3ης Σεπτεμβρίου 1974, του ΠΑΣΟΚ, η οποία είχε πολλά από τα χαρακτηριστικά μιάς πρότασης,Η πρόταση όμως αυτή, έμεινε ημιτελής.Δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, ώστε να γίνει μιά ολοκληρωμένη πρόταση.Ως συνέπεια αυτής της μή ολοκλήρωσης, προέκυψε νομίζω φυσιολογικά η καταστροφική διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ από το 1981 έως και σήμερα.
Σε ότι με αφορά, μελετώντας και προσπαθώντας να κατονοήσω την ελληνική κακοδαιμονία τα τελευταία χρόνια, ακόμα και σήμερα, εκπλήσσομαι από το γεγονός ότι ένα ολόκληρο έθνος "δεν ξέρει που θέλει να πάει", και δεν αναρωτιέται κάν.
Δεν εκπλήσσομαι από το γεγονός ότι οι σημερινοί ηγέτες μας δεν έχουν πρόταση.Οι λίγοι πολιτικοί άνδρες η γυναίκες που είχαν μιά τέτοια πρόταση (παρουσίασα πρόσφατα σ΄αυτό το ιστολόγιο την πρόταση του Μ. Χαραλαμπίδη γιά παράδειγμα) αποβλήθηκαν από το πελατειακό πολιτικό σύστημα όπως ήταν λογικό.Αλλα το πελατειακό πολιτικό σύστημα, κι΄άλλο η πολιτική ως ιστορική αποστολή.Δεν εκπλήσσομαι, διότι αυτοί οι ηγέτες δεν είναι πολιτικοί.Θα μπορούσαν να γίνουν επιτυχημένοι επιχειρηματίες, διότι έχουν την ικανότητα να προσφέρουν αυτό που ζητά η πελατεία, και μάλιστα χωρίς δικά τους χρήματα.Αεριτζήδες, είναι.Πολιτικοί, δεν είναι σε καμμιά περίπτωση.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΙ Η ΤΡΙΤΗ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ
Αλλο πράγμα είναι να συλλάβει κανείς και να αναλύσει μιά πολιτιστική πρόταση, κι΄άλλο είναι να έχει κάποιος την ικανότητα να την μεταδώσει με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνει αποδεκτή από την πλειοψηφία.
Αυτό άλλωστε είναι που κάνει την τέχνη της πολιτικής τόσο σύνθετη.
Γιά την σύλληψη της πολιτιστικής πρότασης, απαιτείται μιά υψηλή παιδεία.Απαιτείται να κατέχει κανείς εξ ίσου καλά όλες τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές τεχνικές που χρησιμοποιούν επιστημονικές μεθόδους. Απαιτούνται δηλαδή διανοούμενοι τύπου Κονδύλη, η άνθρωποι που έχουν την ικανότητα να σχεδιάσουν μιά στρατηγική.
Γιά την μετάδοση και την αποδοχή της πρότασης, απαιτούνται τελείως διαφορετικά προσόντα από τον πολιτικό ηγέτη.Εδώ βρίσκεται το πεδίο της τακτικής.
Χρειάζεται χάρισμα, ικανότητα επικοινωνίας, απόλυτη γνώση της ανθρώπινης φύσης, απόλυτη γνώση των συλλογικών συμπεριφορών του συγκεκριμμένου συλλογικού υποκειμένου.Εδώ παίζει μεγάλο ρόλο η εμπειρία, και η τριβή με την καθημερινή πραγματικότητα.Εδώ παίζει μεγάλο ρόλο η Ψυχολογία και η Ψυχανάλυση.Σημαντικό είναι επίσης να γνωρίζει ο ηγέτης τις τεχνικές της επικοινωνίας.Στο πεδίο αυτό, όλα μπορούν να γίνουν , αρκεί να μπορέσει να υλοποιηθεί η πρόταση.Εδώ, επιτρέπονται οι υπερβολές, τα ψέμματα, τα τεχνάσματα, τα χτυπήματα κάτω από την μέση, αρκεί να εξυπηρετούν την πρόταση.
Εδώ, ο ηγέτης είναι μιά γέρικη αλεπού, που τα έχει δεί όλα, και τα έχει κάνει όλα.Ξέρει ν΄αποφεύγει τις παγίδες.Ξέρει να ελίσσεται.Παίζει με τον πόνο και την χαρά των ανθρώπων.Παίζει με τα συλλογικά πιστεύω των ανθρώπων.Ξέρει να συμμαχεί όταν χρειάζεται, και να προδίδει την συμμαχία όταν αυτό απαιτεί η υλοποίηση της πρότασης.Ξέρει πότε πρέπει να υποχωρήσει, και πότε πρέπει να επιτεθεί.
Είναι ένας άνθρωπος που έχει βιώσει την ζωή.Δεν μπορεί να είναι ένας τριαντάρης.
Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ
Η επιτυχής υλοποίηση της πρότασης, είναι μιά άλλη ιστορία.Εδώ απαιτούνται άλλες μέθοδοι, άλλοι χειρισμοί, άλλες εμπειρίες, και άλλες τεχνικές εκ μέρους του πολιτικού ηγέτη.
Η πιστή υλοποίηση της πρότασης, απαιτεί πρώτον, να έχει ο πολιτικός ηγέτης μιά εμπειρία στην Διοίκηση και την Οικονομική Διαχείριση.Πρέπει να ξέρει τί είναι έσοδο και πόσο δύσκολα αποκτάται.Πρέπει να ξέρει τί είναι έξοδο, και από ποιό έσοδο θα καλυφθεί.Πρέπει να ξέρει πώς λειτουργεί μιά επιχείρηση, διότι είναι η μόνη διοικητική μονάδα που προσφέρει έσοδα στο κράτος.
Πρέπει να είναι οικογενειάρχης, γιά να ξέρει πώς προκύπτει το οικογενειακό εισόδημα, και που καταναλώνεται.Πρέπει με δυό λόγια να ξέρει πώς λειτουργεί στην πράξη η οικονομία.Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει ο ηγέτης, αρχίζοντας την πολιτική του καριέρα, να έχει ας πούμε ένσημα δέκα ετών, και αποδεδειγμένη εμπειρία στην διοίκηση ανθρώπων.Αυτά πρέπει κατά την γνώμη μου να αποτελούν προυπόθεση για την ανάληψη καθηκόντων σε διοικητική κυβερνητική θέση.
Επιπλέον, ο ηγέτης, πρέπει να γνωρίζει την αριστοτελική ηθική και να την εφαρμόζει (να είναι δίκαιος, να είναι κοινωνικά υπεύθυνος,....)
Τέλος ο ηγέτης εδώ πρέπει να ξέρει να διαπραγματεύεται, να ελίσσεται, να πιάνει τον παλμό της κοινωνίας, να καθοδηγεί, να είναι ανένδοτος όταν πρέπει και να υποχωρεί όταν το απαιτεί το συλλογικό συμφέρον.Δεν πρέπει να τον απασχολεί το μέλλον του, αλλά η επιτυχής υλοποίηση της πρότασης.
Το ΠΑΣΟΚ, απέτυχε σ΄αυτή την προυπόθεση.Και είναι λογικό, μιά και η πρόταση(η πρώτη προυπόθεση) ήταν ημιτελής.Πώς να υλοποιήσεις κάτι επιτυχώς, αν δεν ξέρεις τι ακριβώς θέλεις να υλοποιήσεις;
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Εγραψα αυτό το κείμενο κυρίως γιά να ξεκαθαρίσω κάποια πράγματα στο μυαλό μου.Ετσι πάντα έκανα όταν ένα πρόβλημα μου φαινόταν σύνθετο.Ετσι αντιλαμβάνομαι σήμερα την πολιτική.Το συμπέρασμα μου είναι ότι κάνω κάπως ξεκάθαρη γιά μένα, την μεθοδολογία που πρέπει ν΄ακολουθήσω γιά να κρίνω μιά πολιτική πρόταση.
Θα μπορούσα ν΄αναλύσω περισσότερο τις τέσσερις φάσεις της πολιτικής δράσης που περιέγραψα.Νομίζω όμως ότι δεν χρειάζεται γιά τις ανάγκες αυτής της ανάρτησης.Αυτό που ήθελα να γίνει κατανοητό, είναι ότι όταν μιλάμε γιά πολιτική δράση, πρέπει να ξέρουμε ότι εννοούμε πολλές και διαφορετικές φάσεις ενός σύνθετου εγχειρήματος.
Οι Ελληνες, πολύ συχνά δυστυχώς, θεωρούν αυτές τις 4 φάσεις ως ένα έργο.Απλοποιούν τα πράγματα υπερβολικά.
Οποιος διαβάσει το ανωτέρω κείμενο με τις 4 φάσεις της πολιτικής δράσης, καλό θα είναι να δεί αυτό το
βίντεο.Αμέσως μετά, πιστεύω ότι θα κατανοήσει την άποψη μου.
Η τέταρτη φάση είναι η πιό εύκολη ως προς την υλοποίηση της.Η πρώτη, είναι κρίσιμη και σύνθετη, αλλά είναι θέμα χρόνου να βρεθούν οι άνθρωποι με την κατάλληλη παιδεία που θα την συλλάβουν.Η δεύτερη είναι δύσκολη, αλλά όχι ακατόρθωτη.Η δύσκολη είναι η τρίτη φάση.Στην τρίτη φάση είναι που αποτυγχάνουν οι περισσότεροι.
Στο βίντεο που προανέφερα με την ιστορική ομιλία του Μ. Χαραλαμπίδη, όποιος αναλύσει προσεκτικά αυτό τον λόγο (προσωπικά τον άκουσα πάνω από 10 φορές), θα διαπιστώσει, ότι η πρώτη φάση είναι φαινομενικά ξεκάθαρη γιά τους σύνεδρους.Δεν είναι ξεκάθαρη γιά το Προεδρείο, διότι αυτοί, είναι ήδη εν έτει 1996, απόλυτα ενταγμένοι στο πελατειακό σύστημα εξουσίας.Εχουν ήδη εδώ και καιρό, εγκαταλείψει την πολιτική ως ιστορική αποστολή.
Η δεύτερη φάση δεν τους απασχολεί, διότι αυτή είχε ήδη συντελεστεί γιά το ΠΑΣΟΚ από το 1974 μέχρι το 1981.
Σε ότι αφορά την τρίτη φάση, ο Χαραλαμπίδης προειδοποιεί ότι μ΄αυτό το υπαρκτό ΠΑΣΟΚ που δεν παράγει πλέον πολιτική, θα ενισχύονται συνεχώς τα άκυρα και τα λευκά.Θα μας αποφεύγουν οι νέοι λέει.Το εγχείρημα της αναγέννησης, είναι το πιό δύσκολο λέει ο Χαραλαμπίδης.Κανείς όμως δεν τον καταλαβαίνει.Κανείς δεν καταλαβαίνει την δυσκολία της τρίτης φάσης.
Σε ότι αφορά την τέταρτη φάση, κανείς δυστυχώς δεν καταλαβαίνει τί εννοεί ο Χαραλαμπίδης.
Αυτό που προσωπικά μου έκανε μεγάλη εντύπωση, είναι ότι ο Χαραλαμπίδης, όταν έβγαλε αυτό τον λόγο, ήξερε εκ των προτέρων, ότι αυτός ο λόγος δεν θα γίνει κατανοητός.Το έκανε γιά την Ιστορία.Ηξερε εκ των προτέρων ότι τόσο το προεδρείο όσο και οι σύνεδροι ήταν αλλού γιά αλλού.Γι΄αυτό, χρησιμοποίησε πολλές φορές φράσεις όπως "να το θυμάστε αυτό" η "προσέξτε πολύ αυτό που σας λέω", η "σκεφτείτε το πολύ αυτό".Ηταν όμως αργά.Το Πασόκ αποτελούσε ήδη κόμμα της αργόσυρτης παρακμής.
Η πολιτική δράση με τις 4 αυτές φάσεις,είναι μιά σύνθετη διαδικασία.
Και οι ιδεολογίες; Πώς εντάσσονται η σχετίζονται μ΄αυτές τις 4 φάσεις;H ερώτηση αυτή είναι κρίσιμη γιά χώρες όπως την Ελλάδα.Και γιά μένα, η ερώτηση αυτή ήταν κρίσιμη πρίν από 10 χρόνια.Ο άνθρωπος θεωρεί την ιδεολογία ώς το υπόβαθρο της όποιας πολιτικής δρασης.Μιά ιδεολογία όμως, είναι μιά κατασκευασμένη από ανθρώπους θεωρία.Δεν αποτελεί νόμο της φύσης.Πρίμ από δέκα χρόνια, θα έβαζα και εγώ στο κέντρο της πρώτης φάσης(της πρότασης δηλαδή), την ιδεολογία.Σήμερα, δεν την αναφέρω κάν.Το μόνο που θα μ΄ενδιέφερε σε μιά ιδεολογία, είναι το κατασκεύασμα της υπό μορφή θεωρίας, γιά την Ιστορία.Τίποτ΄άλλο.Η κατασκευασμένη θεωρία, ελάχιστα έχει να κάνει με την πολιτική δράση.Η πολιτική δράση πρέπει να βασίζεται στην πραγματικότητα.
Σε μελλοντική ανάρτηση μου, θα περιγράψω την άποψη μου γιά τις τέσσερις φάσεις της πολιτικής δράσης που απαιτούνται σήμερα γιά την χώρα.Αυτή η προτεινόμενη πολιτική δράση δεν σημαίνει ότι μπορεί και να υλοποιηθεί.Διότι όπως είπε και ο Κονδύλης, μερικές φορές, μπορεί να έχουμε πλέον την συνταγή, αλλά να είναι ήδη αργά γιά τον ασθενή.Διότι ο ασθενής είναι άρρωστος εδώ και 30 χρόνια.
Πρέπει όμως, όπως είπε πρόσφατα και ο Μ. Ανδρουλάκης αναφερόμενος στην οικονομική κατάσταση της χώρας, να δίνουμε την μάχη ακόμα κι΄αν πιστεύουμε ότι είναι χαμένη εκ των προτέρων.
